การศึกษาเทคนิคทางสถิติเพื่อใช้เป็นมาตรฐานสาหรับแปลงทดลองผักบุ้งจีนและเผือก

[doa]

การศึกษาเทคนิคทางสถิติเพื่อใช้เป็นมาตรฐานสาหรับแปลงทดลองผักบุ้งจีนและเผือก
อุไรวรรณ นาสพัฒน์, วิสุทธิดา ศรีดวงโชติ, ไกรศร ตาวงศ์, เตือนใจ พุดชัง, สมพร วนะสิทธิ์ และจรัญ ดิษฐไชยวงศ์

          ศึกษาเทคนิคทางสถิติเพื่อใช้เป็นมาตรฐานสาหรับแปลงทดลองผักบุ้งจีนและเผือก ดาเนินการที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตรในปี 2560 และทาการทดลองซ้าในปี 2561 โดยปลูกผักบุ้งจีนแบบ Uniformity Trail แปลงปลูกกว้าง 1 เมตร ยาว 20 เมตร จานวน 4 แปลง เว้นระยะระหว่างแปลง 0.50 เมตร รวมเนื้อที่ 120 ตารางเมตร เก็บผลผลิตเมื่อผักบุ้งจีนอายุ 25 วัน โดย 1 ปีเก็บผลผลิต 2 ครั้ง คือ ฤดูการผลิตที่ 1 (ฤดูแล้ง) และฤดูการผลิตที่ 2 (ฤดูฝน) เก็บข้อมูลผลผลิตแต่ละแปลงโดยตัดหัว - ท้ายแปลงด้านละ 4 แถวๆ ละ 2 ต้น กาหนดให้ 1 หน่วยย่อยมี 4 แถวๆ ละ 1 ต้นเก็บติดต่อกันตลอดแปลง แต่ละแปลงมี 96 หน่วยย่อย ชั่งน้าหนักผลผลิตสดแต่ละหน่วยย่อยนามาจัดเป็นขนาดแปลงทดลอง (plot size) ต่างๆ กันได้ 11 ขนาดสาหรับเผือกปลูกเผือกแบบ Uniformity trail ติดต่อกันเป็นผืนใหญ่ในเนื้อที่ 728 ตร.ม. จานวน 52 แถวๆ ละ 28 หลุม ระยะปลูกระหว่างแถว 1 เมตร ระหว่างหลุม 0.5 เมตร เมื่ออายุครบกาหนดเก็บเกี่ยวเว้นแถวริม 2 แถวโดยรอบเป็น border เก็บผลผลิตในรูปหน่วยย่อย (basic unit) จานวน 48 แถว ๆละ 24 หน่วยย่อยโดยให้ 1 หลุมเป็น 1 หน่วยย่อย เก็บติดต่อกัน 1,152 หน่วยย่อย นาน้าหนักหัวสดทั้ง 1,152 หน่วยย่อยมาจัดเป็นรูปร่าง (Shape) และขนาดแปลงทดลอง (Plot size) ต่าง ๆกันได้ 79 รูปร่าง 23 ขนาดแปลงทดลองนาข้อมูลผลผลิตของผักบุ้งจีนและเผือกมาวิเคราะห์ผลทางสถิติ โดยหาค่าเฉลี่ย ค่าความแปรปรวน ค่าสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน ศึกษาสมการความสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่เก็บเกี่ยว (X) กับค่าสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (y) ในรูปสมการ Y = aX(b) และทดสอบความเท่ากันของค่าสัมประสิทธิ์รีเกรสชัน ผลการทดลองพบว่าขนาดแปลงทดลองที่เหมาะสมสาหรับใช้เป็นมาตรฐานแปลงทดลองผักบุ้งจีนที่มีระยะปลูกระหว่างต้น 0.20 เมตร ระหว่างแถว 0.25 เมตร ควรใช้พื้นที่เก็บเกี่ยวไม่น้อยกว่า 4.8 ตารางเมตร โดยเก็บ 4 แถวๆ ละ 24 ต้น สาหรับเผือกสรุปได้ว่าขนาดพื้นที่แปลงทดลองที่เหมาะสมสาหรับใช้เป็นมาตรฐานแปลงทดลองเผือกควรใช้พื้นที่เก็บเกี่ยวไม่น้อยกว่า 6 ตารางเมตร มีรูปร่างเป็นสี่เหลี่ยมมุมฉากใดๆ ทั้งนี้ไม่รวมอิทธิพลแถวริม