การคัดเลือกพันธุ์คะน้าและกวางตุ้งโดยวิธีการคัดเลือกแบบสายพันธุ์แม่เพื่อผลิตลูกผสมเปิด

[doa]

การคัดเลือกพันธุ์คะน้า (ใบและยอด) และกวางตุ้ง (ใบและดอก) โดยวิธีการคัดเลือกแบบสายพันธุ์แม่เพื่อผลิตลูกผสมเปิด
อรทัย วงค์เมธา, กฤษณ์ ลินวัฒนา, กิตติชัย แซ่ย่าง, อนุภพ เผือกผ่อง และวีรพรรณ ตันเส้า
ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ และสถาบันวิจัยพืชสวน

          การคัดเลือกพันธุ์คะน้า (ใบและยอด) และกวางตุ้ง (ใบและดอก) โดยวิธีการคัดเลือกแบบสายพันธุ์แม่ (Maternal line selection) เพื่อผลิตลูกผสมเปิดทนร้อนในพืชตระกูลกะหล่ำ ได้แก่ คะน้า, ผักกาดกวางตุ้ง และผักกาดฮ่องเต้ ซึ่งเป็นลูกผสมที่ได้รับจาก Asian Vegetable Research and Development Center–The world vegetable center (AVRDC-The world vegetable center) โดยได้ดำเนินการในแปลงวิจัยศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ ต.แม่วิน อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่ ปี 2555 - 2557 โดยการคัดเลือกคะน้าลูกผสมเพื่อผลิตลูกผสมเปิดทนร้อนระหว่างสายพันธุ์ LB 001, LB 002 และคะน้าใบการค้าเบอร์ 1-5 พบว่า น้ำหนักเมล็ดที่ได้จากต้นคะน้าสายพันธุ์ LB 001 มีปริมาณสูงที่สุด (246 กรัม)  ส่วนการคัดเลือกผักกาดกวางตุ้งดอก (กวางตุ้ง) และกวางตุ้งใบ (ฮ่องเต้) ลูกผสมเพื่อผลิตลูกผสมเปิดทนร้อน 6 สายพันธุ์ ได้แก่ LB 003 (ฮ่องเต้), LB 006 (ฮ่องเต้), LB 007 (กวางตุ้ง), LB 009 (กวางตุ้ง), LB 010 (กวางตุ้ง) และ LB 012 (ลูกผสมกวางตุ้ง + ฮ่องเต้) พบว่าผักกาดกวางตุ้งลูกผสมสายพันธุ์ LB010 และ LB012 มีรูปร่างของต้นทรงแจกัน ก้านใบสีเขียว และไม่แตกหน่อด้านข้าง ให้ผลผลิตดี กากใยต่ำ และมีการติดเมล็ดดี จึงมีความเหมาะสมในการนำมาคัดเลือกเพื่อผลิตลูกผสมเปิดทนร้อน  นอกจากนี้การผลิตกวางตุ้งลูกผสมทนร้อน ด้วยการผสมเกสรข้ามสายพันธุ์ระหว่างผักกาดฮ่องเต้พันธุ์การค้า No.1, No.2, และผักกาดกวางตุ้งลูกผสมสายพันธุ์ LB 010 และ LB 012 เพื่อผลิตลูกผสมเปิดทนร้อน 4 คู่ผสม ได้แก่ คู่ผสม พันธุ์การค้า No.1 x LB 010, พันธุ์การค้า No.1 x LB 012, พันธุ์การค้า No.2 x LB 010 และ พันธุ์การค้า No.2 x LB 012 พบว่าน้ำหนักเมล็ดที่ได้จากการผสมข้ามระหว่างต้นผักกาดฮ่องเต้พันธุ์การค้า No.2 เป็นต้นแม่กับผักกาดกวางตุ้งลูกผสม สายพันธุ์ LB 010 มีปริมาณสูงที่สุด (1.3 กรัม/ต้น) มีการติดเมล็ดสูงที่สุด 50% และจะนำไปคัดเลือกลูกผสมในระยะที่สองต่อไป