01-20-2017, 09:50 AM
การปรับปรุงพันธุ์ถั่วเหลืองโปรตีนสูงและมีขนาดเมล็ดโต (ชุดที่ 2): การเปรียบเทียบในไร่เกษตร
วิระศักดิ์ เทพจันทร์, อ้อยทิน ผลพานิช, รัชนี โสภา และสิทธิ์ แดงประดับ
วิระศักดิ์ เทพจันทร์, อ้อยทิน ผลพานิช, รัชนี โสภา และสิทธิ์ แดงประดับ
การเปรียบเทียบในไร่เกษตรกรพันธุ์ถั่วเหลืองเพื่อโปรตีนสูงและมีขนาดเมล็ดโต ได้ปลูกเปรียบเทียบถั่วเหลืองที่ผ่านการคัดเลือกจากแปลงเปรียบเทียบมาตรฐานในปี 2555 จำนวน 8 สายพันธุ์ กับพันธุ์เชียงใหม่ 60 โดยวางแผนการทดลองแบบ RCB จำนวน 3 ซ้ำ ขนาดแปลงทดลอง 4 x 6 เมตร ในปี 2556 - 2557 ฤดูแล้งที่ไร่เกษตรกรจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย พะเยา ลำปาง น่าน แพร่ เลย ขอนแก่น และสุโขทัย รวม 12 แปลง และฤดูฝนที่ไร่เกษตรกรจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง แพร่ เลย ขอนแก่น สุโขทัย ลพบุรี ปราจีนบุรี และแม่ฮ่องสอน รวม 12 แปลง ผลการทดลองพบว่า ในฤดูแล้งถั่วเหลืองสายพันธุ์/พันธุ์ CM0701-27 เชียงใหม่ 60 และ CM0410-1 สามารถปรับตัวได้ค่อนข้างกว้าง ให้ผลผลิตดีในหลายแหล่งปลูกแต่อาจจะไม่สูงมาก แต่ถั่วเหลืองสายพันธุ์ CM0706-19 ให้ผลผลิตสูงในหลายพื้นที่ปลูกเช่นกันโดยให้ผลผลิตเฉลี่ยสูงสุด 243 กิโลกรัมต่อไร่ รองลงมา ได้แก่ CM4703-10 ให้ผลผลิตเฉลี่ย 242 กก./ไร่ และ CM0701-27 ให้ผลผลิตเฉลี่ย 201 กก./ไร่ แต่สายพันธุ์ถั่วเหลือง CM4703-10 มีขนาดเมล็ดใหญ่กว่าพันธุ์เชียงใหม่ 60 ส่วนถั่วเหลืองสายพันธุ์ CM0706-19 มีขนาดเมล็ดค่อนข้างเล็ก ในฤดูฝนถั่วเหลืองสายพันธุ์ CM0706-19 สามารถปรับตัวได้กว้าง โดยให้ค่าเฉลี่ยผลผลิตเท่ากับ 226 กิโลกรัมต่อไร่ แต่ถั่วเหลืองสายพันธุ์ CM0701-10 ให้ผลผลิตค่อนข้างสูงในหลายพื้นที่ปลูกและให้ผลผลิตเฉลี่ยสูงสุดเท่ากับ 266 กิโลกรัมต่อไร่ รองลงมา ได้แก่ สายพันธุ์ CM4703-12 ให้ผลผลิตเฉลี่ย 249 กิโลกรัมต่อไร่ จากผลการทดลองในฤดูแล้งและฤดูฝนพบว่า ถ้าหากต้องการแนะนำพันธุ์ถั่วเหลืองให้เกษตรกรปลูกหรือขอรับรองพันธุ์ต่อไป พบถั่วเหลืองพันธุ์ CM4703-10 เป็นพันธุ์น่าสนใจเนื่องจากให้ผลผลิตสูงหลายพื้นที่ปลูกและมีขนาดเมล็ดโต แต่ถ้าต้องการพันธุ์ที่สามารถปลูกให้ผลผลิตดีทั่วประเทศ พบว่าถั่วเหลืองพันธุ์ CM0701-27 เป็นพันธุ์ที่น่าสนใจที่สุด แต่จะมีขนาดเมล็ดเล็กกว่าพันธุ์เชียงใหม่ 60 เล็กน้อย หรือสามารถเลือกพันธุ์ที่ให้ผลผลิตดีเฉพาะพื้นที่จากผลการทดลองที่สรุปไว้แล้ว ไปทำการทดสอบในแปลงใหญ่ของเกษตรกร เพื่อยืนยันผลผลิตและขอเสนอเป็นพันธุ์แนะนำเฉพาะพื้นที่ต่อไป