การเฝ้าระวังการแพร่กระจายของหนอนเจาะผล, Cryptophlebia ombrodelta (Lower) ในลิ้นจี่

[doa]

การเฝ้าระวังการแพร่กระจายของหนอนเจาะผล, Cryptophlebia ombrodelta (Lower) ในลิ้นจี่
บุษบง มนัสมั่นคง, ศรีจำนรรจ์ ศรีจันทรา, พวงผกา อ่างมณี, สุนัดดา เชาวลิต, พฤทธิชาติ ปุญวัฒโท และเกรียงไกร จำเริญมา
กลุ่มบริหารศัตรูพืช และกลุ่มกีฏและสัตววิทยา สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช

          สถานการณ์การแพร่ระบาดของหนอนเจาะผล Cryptophlebia ombrodelta (Lower) ในลิ้นจี่ ดำเนินการสำรวจในแหล่งปลูกจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย พะเยา น่าน และสมุทรสงคราม ในระยะเก็บเกี่ยวผลลิ้นจี่ โดยสุ่มสำรวจแมลงในแปลงโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย (simple random sampling) คือ สุ่มตัดช่อผลลิ้นจี่ต้นละ 4 ทิศๆ ละ 1 ช่อ จำนวน 10 ต้น/แปลง ดำเนินการทดลองระหว่างเดือนตุลาคม 2553 – กันยายน 2555 ผลการสำรวจจากแหล่งปลูกลิ้นจี่ ปี 2554 จังหวัดสมุทรสงคราม จำนวน 5 แปลง จังหวัดน่าน จำนวน 9 แปลง จังหวัดพะเยา จำนวน 12 แปลง จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 14 แปลง และจังหวัดเชียงราย จำนวน 7 แปลง รวม 47 แปลง จากผลผลิต 15,194 ผล น้ำหนัก 234.88 กิโลกรัม ปี 2555 จังหวัดสมุทรสงคราม จำนวน 2 แปลง จังหวัดน่าน จำนวน 9 แปลง จังหวัดพะเยา จำนวน 12 แปลง จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 20 แปลง และจังหวัดเชียงราย จำนวน 8 แปลง รวม 51 แปลง จากผลผลิต 15,232 ผล น้ำหนัก 225.38 กิโลกรัม ปี 2556 จังหวัดน่าน จำนวน 12 แปลง จังหวัดพะเยา จำนวน 12 แปลง จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 20 แปลง และจังหวัดเชียงราย จำนวน 8 แปลง รวม 52 แปลง จากผลผลิต 10,107 ผล น้ำหนัก 179.68 กิโลกรัม พบหนอนเจาะขั้วผล Conopomorpha sinensis Breadley เข้าทำลายผลลิ้นจี่ทุกจังหวัดที่ทำการสำรวจโดยพบเกือบทุกแปลงที่ดำเนินการสำรวจ ส่วนหนอนเจาะผล Deudoric epijarbas Moore พบในแปลงลิ้นจี่ อำเภอไชยปราการ อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน และอำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา และพบหนอนเจาะผล Conogethes punciferalis ในแปลงลิ้นจี่ อำเภอแม่อาย และอำเภอไชยปราการ จังหวัดเชียงใหม่ ส่วนหนอนเจาะผล Cryptophlebia ombrodelta พบการเข้าทำลายผลลิ้นจี่ ที่อำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา และอำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม ส่วนจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย และน่าน ไม่พบการเข้าทำลาย