สำรวจ รวบรวม จำแนก และศึกษาพืชอาศัยของรา Sclerotium spp. สาเหตุโรคพืช

[doa]

สำรวจ รวบรวม จำแนก และศึกษาพืชอาศัยของรา Sclerotium spp. สาเหตุโรคพืช
สุณีรัตน์ สีมะเดื่อ, พรพิมล อธิปัญญาคม และอภิรัชต์ สมฤทธิ์
กลุ่มวิจัยโรคพืช สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช

         จากการสำรวจและเก็บตัวอย่างโรคพืช ในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2550 ถึงกันยายน 2553 จากแปลงปลูกพืชในพื้นที่ 30 จังหวัด ได้แก่ จังหวัด เชียงราย เชียงใหม่ ลำปาง พะเยา ลำพูน แม่ฮ่องสอน ตาก พิจิตร อุตรดิตถ์ เพชรบูรณ์ อุบลราชธานี หนองคาย ขอนแก่น นครราชสีมา เลย ลพบุรี สระบุรี พระนครศรีอยุธยา สุพรรณบุรี กรุงเทพมหานคร นนทบุรี นครปฐม กาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี สมุทรสาคร จันทบุรี สงขลา พัทลุง และสตูล ได้ตัวอย่างโรคพืชที่เกิดจากเชื้อรา Sclerotium sp. ทั้งหมดจำนวน 61 ตัวอย่าง จากพืช 21 ชนิด ได้แก่ โรคโคนเน่าของพริก จำนวน 9 ตัวอย่าง โรคโคนเน่าและผลเน่าของมะเขือเทศจำนวน 5 ตัวอย่าง โรคโคนเน่าของกระชายดำจำนวน 2 ตัวอย่าง โรคลำต้นเน่าของถั่วเหลืองจำนวน 2 ตัวอย่าง โรคลำต้นเน่าของถั่วลิสงจำนวน 9 ตัวอย่าง โรคลำต้นเน่าของข้าวโพดจำนวน 1 ตัวอย่าง โรคเน่าแห้งของกล้วยไม้ Ascocenda จำนวน 2 ตัวอย่าง กล้วยไม้ Mokara จำนวน 6 ตัวอย่าง กล้วยไม้ช้างจำนวน 2 ตัวอย่าง กล้วยไม้ Vanda จำนวน 5 ตัวอย่าง กล้วยไม้รองเท้านารีจำนวน 1 ตัวอย่าง และกล้วยไม้เอื้องดินใบหมากจำนวน 5 ตัวอย่าง โรคโคนเน่าของเฟิร์นฮาวายจำนวน 2 ตัวอย่าง โรคลำต้นเน่าของทานตะวันจำนวน 1 ตัวอย่าง โรคลำต้นเน่าของกวนอีมจำนวน 1 ตัวอย่าง โรคโคนเน่าของเศรษฐีเรือนนอกจำนวน 1 ตัวอย่าง และโรคโคนเน่าของพลับพลึงจำนวน 1 ตัวอย่าง โรคโคนเน่าของแอสเตอร์จำนวน 1 ตัวอย่าง โรคโคนเน่าของแก้วหน้าม้าจำนวน 2 ตัวอย่าง โรคโคนเน่าของบัวสวรรค์จำนวน 2 ตัวอย่าง และพบเส้นใย และ sclerotia ของเชื้อราที่ใบแห้ง บริเวณโคนต้นพญาสัตบรรณจำนวน 1 ตัวอย่าง จากการจำแนกชนิดพบว่า ทุกตัวอย่างเกิดจากเชื้อรา Sclerotium rolfsii และเก็บเชื้อบริสุทธิ์จำนวน 61 ไอโซเลท ไว้ในศูนย์รวบรวมเชื้อราสาเหตุโรคพืชของกลุ่มวิจัยโรคพืช จัดทำตัวอย่างแห้งโรคพืชเก็บในพิพิธภัณฑ์โรคพืชจำนวน 61 ตัวอย่าง และทดสอบพืชอาศัยพบว่า เชื้อรา S. rolfsii ทำให้พืชทดสอบ จำนวน 30 ชนิดเป็นโรค