การสำรวจและรวบรวมแบคทีเรียผลิตสารส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช

[doa]

การสำรวจและรวบรวมแบคทีเรียผลิตสารส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช
สมปอง หมื่นแจ้ง และกัลยกร โปร่งจันทึก
กลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา สำนักวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร

          เก็บตัวอย่างดิน ราก ลำต้น ใบ เพื่อแยกแบคทีเรียผลิตสารส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช (พีจีอาร์) โดยสุ่มเก็บตัวอย่างดินและพืช ในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออก รวมทั้งหมด 75 ตัวอย่าง จากพืชอาศัยที่แตกต่างกัน ทั้งพืชไร่ พืชสวน และพืชอื่นๆ โดยเก็บตัวอย่างดินประมาณ 1 กิโลกรัม และตัวอย่างราก ต้น และใบ พืชเป้าหมายใส่ถุงพลาสติกสำหรับเก็บตัวอย่างให้มิดชิดใส่กระติกน้ำแข็ง ดำเนินการนับและแยกเชื้อในห้องปฏิบัติการ ผลการดำเนินงานตั้งแต่ปี 2549-2553 ได้เชื้อพีจีพีอาร์ทั้งสิ้น 350 ไอโซเลท แยกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 คล้ายแบคทีเรียสกุล Azotobacter spp. มีทั้งหมด 100 ไอโซเลท คัดเลือกไอโซเลทที่มีศักยภาพในการผลิต IAA สูงที่สุด 1 ไอโซเลท คือ DASF 02082 ซึ่งเก็บจากดินรอบรากหน่อไม้ฝรั่ง ในแปลงหน่อไม้ฝรั่งอินทรีย์ของเกษตรกร ต.วังสมบูรณ์ อ.วังสมบูรณ์ จ.สระแก้ว สามารถผลิต IAA ได้ 56.6±5 มก./ลิตร กลุ่มที่ 2 คล้ายแบคทีเรียสกุล Azospirillum spp. มีทั้งหมด 215 ไอโซเลท คัดเลือกไอโซเลทที่มีศักยภาพในการผลิต IAA สูงที่สุด คือ DASF 04153 ซึ่งเก็บจากดินรอบรากเงาะในแปลงผลิตเงาะอินทรีย์ของเกษตรกร ต.นาขวัญ อ.เมือง จ.ระยอง ผลิต IAA ได้ 90.5±0.1 มก./ลิตร และกลุ่มที่ 3 คล้ายแบคทีเรียสกุล Beijerinckia spp. มีทั้งหมด 35 ไอโซเลท คัดเลือกไอโซเลทที่มีศักยภาพในการผลิต IAA สูงที่สุดคือ DASF 06020 ซึ่งเก็บจากต้นข้าวในแปลงเกษตกร ต.หนองแวงโสพระ อ.พล จ.ขอนแก่น ผลิต IAA ได้ 20.1±0.3 มก./ลิตร

          ผลจากการทดลองทำให้สามารถรวบรวมแบคทีเรียส่งเสริมการเจริยเติบโตของพืชได้รวม 3 สกุล 350 ไอโซเลท และสามารถคัดเลือกเชื้อที่มีประสิทธิภาพในแต่ละสกุลได้จำนวน 1 ไอโซเลท รวม 3 ไอโซเลท เพื่อใช้ในการวิจัยและพัฒนาปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ต่อไป