วิจัยปริมาณสารพิษตกค้างของโพรฟิโนฟอสในส้มโอ เพื่อกำหนดค่าปริมาณสูงสุดของสารพิษตกค้าง

[doa]

วิจัยปริมาณสารพิษตกค้างของโพรฟิโนฟอสในส้มโอ เพื่อกำหนดค่าปริมาณสูงสุดของสารพิษตกค้าง ครั้งที่ 3 และ 4
สมสมัย ปาลกูล, ประชาธิปัตย์ พงษ์ภิญโญ, วิษณุ แจ้งใบ และปฏิมาภรณ์ สังข์น้อย
กลุ่มวิจัยวัตถุมีพิษการเกษตร สำนักวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร

          ศึกษาการสลายตัวของโพรฟิโนฟอสในส้มโอ เพื่อกำหนดค่าปริมาณสูงสุดของสารพิษตกค้างโดยกำหนดการทดลองตามวิธีการศึกษาการใช้วัตถุมีพิษอย่างถูกต้องและปลอดภัย (Good Agricultural Practice) ทำการทดลองในแปลงเกษตรกร ณ อำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท ครั้งที่ 3 และอำเภอศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี ครั้งที่ 4 ระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2552 ถึงเดือนมกราคม 2553 และเดือนกรกฎาคม 2553 ถึงเดือนสิงหาคม 2553 โดยวางแผนการทดลองแบบ supervised trial แบ่งแปลงทดลองออกเป็น 2 แปลง คือ แปลงควบคุม (ไม่ฉีดพ่นวัตถุมีพิษ) และแปลงอัตราตามคำแนะนำ (20 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร) มี 3 ซ้ำ (replication) และ 7 วิธีการ (วันเก็บเกี่ยว) ฉีดพ่นโพรฟิโนฟอสในแปลงส้มโอ (ซุปเปอร์ครอน 500 อีซี) สัปดาห์ละ 1 ครั้ง จำนวน 4 ครั้ง ภายหลังฉีดพ่นครั้งสุดท้าย ทิ้งให้วัตถุมีพิษแห้งสนิทจึงเก็บเกี่ยวส้มโอที่ระยะเวลา 0, 1, 5, 10, 14, 21 และ 28 วัน นำมาสกัดสารพิษตกค้างโดยวิธีทางเคมี และวิเคราะห์หาปริมาณสารพิษตกค้างของโพฟิโนฟอสด้วยเครื่อง gas chromatograp ปรากฏผลการวิเคราะห์ดังนี้ ส้มโอแปลงฉีดพ่นโพรฟิโนฟอสครั้งที่ 3 ใช้อัตราคำแนะนำ (20 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร) พบสารพิษตกค้างในส้มโอทั้งผล (เนื้อรวมเปลือก) ปริมาณสูงสุด 1.18, 1.03, 0.90, 0.85, 0.81, 0.73 และ 0.66 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม และส้มโอแปลงฉีดพ่นโพรฟิโนฟอส ครั้งที่ 4 พบปริมาณสูงสุด 0.72, 0.74, 0.55, 0.53, 0.31, 0.22 และ 0.16 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลำดับ สำหรับแปลงควบคุมตรวจไม่พบสารพิษตกค้าง จากการสำรวจเก็บตัวอย่างจากแหล่งจำหน่าย และแหล่งปลูกในจังหวัดต่างๆ เช่น เชียงราย ลำปาง ตาก พิจิตร นครศรีธรรมราช ชุมพร นนทบุรี ราชบุรี นครปฐม สมุทรสงคราม ปราจีนบุรี นครนายก อุทัยธานี และชัยนาท จำนวน 60 ตัวอย่าง พบสารพิษตกค้างในส้มโอทั้งผล จำนวน 22 ตัวอย่าง ได้แก่ cypermethrin, chlorpyrifos, malathion, ethion และ profenofos ปริมาณสารพิษตกค้างส่วนใหญ่อยู่ในระดับปลอดภัย

          ประเทศสหภาพยุโรปและญี่ปุ่น กำหนดค่าปลอดภัยของโพรฟิโนฟอสในพืชตระกูลส้ม (Citrus fruit) เท่ากับ 0.05 มก./กก. ประเทศไทย (มกอช.) กำหนดเท่ากับ 1 มก./กก. สำหรับ Codex MRL และ Asean MRL ยังไม่กำหนดค่าปลอดภัย