อนุกรมวิธานและชีววิทยาของราสกุล Choanephora สาเหตุโรคเน่าเปียก (Wet rot)

[doa]

อนุกรมวิธานและชีววิทยาของราสกุล Choanephora สาเหตุโรคเน่าเปียก (Wet rot)
ธารทิพย ภาสบุตร, อภิรัชต์ สมฤทธิ์ และทัศนาพร ทัศคร
กลุ่มวิจัยโรคพืช สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช

          จากการสำรวจเก็บตัวอย่างพืชที่เป็นโรคจากแปลงปลูกของเกษตรกรในพื้นที่ 10 จังหวัด ได้แก่ กาญจนบุรี นครปฐม สุพรรณบุรี ราชบุรี เชียงใหม่ เชียงราย ตาก เพชรบูรณ์ ชลบุรี และจันทบุรี ระหว่างเดือนพฤษภาคม 2554 ถึงสิงหาคม 2554 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการระบาดของโรค ได้ตัวอย่างพืชที่เป็นโรคเน่าเปียก (wet rot) พืชที่เกิดจากเชื้อรา Choanephora sp. ทั้งหมดจำนวน 18 ตัวอย่าง จากพืช 8 ชนิด ได้แก่ พริกจำนวน 5 ตัวอย่าง มะเขือเปราะจำนวน 3 ตัวอย่าง มะเขือยาวจำนวน 3 ตัวอย่าง ถั่วพูจำนวน 1 ตัวอย่าง ฟักทองจำนวน 1 ตัวอย่าง แตงกวาจำนวน 2 ตัวอย่าง ชบาจำนวน 2 ตัวอย่าง กล้วยไม้จำนวน 2 ตัวอย่าง จากการศึกษาลักษณะทางสัณฐานและจำแนกชนิดรา Choanephora sp. สาเหตุโรคเน่าเปียกของพริก มะเขือเปราะ มะเขือยาว ถั่วพู ฟักทอง แตงกวา และชบา จำแนกได้เป็นรา Choanephora cucurbitarum (Berk. & Rav.) Thaxt. ซึ่งรานี้สร้าง conidiophore มีลักษณะตั้งตรงที่ปลายก้านขยายโป่งออกเรียกว่า primary vesicle รอบๆ primary vesicle จะมีก้านสั้นๆ ที่ปลายก้านเหล่านี้มีลักษณะโป่งกลมเรียกว่า secondary vesicle สร้าง conidium รูปร่างยาวรี หัวท้ายเรียวแหลม ตรงกลางโป่งออก (ellipsoid) สีน้ำตาล เซลล์เดียวบนผนังมีเส้นขีดตามแนวยาวที่ปลาย conidium ด้านที่ติดบน vesicle มีติ่งสั้นๆ (papilla) ไม่มีสี C. cucurbitarum สร้าง columellate sporangium บนก้าน sporangiophore ปลายโป่งเป็น colummella ลักษณะกลม sporangium มีสีน้ำตาล รูปร่างกลม ภายในมี sporangiospore จำนวนมาก รูปร่างยาวรี หัวท้ายเรียวแหลม ตรงกลางโป่งออก สีน้ำตาล เซลล์เดียวบนผนังมีเส้นขีดตามแนวยาว ปลายทั้งสองข้างมี appendage หลายเส้น การทดลองนี้ยังไม่สิ้นสุดยังต้องดำเนินการต่อในปี พ.ศ.2555 และพ.ศ.2556