การศึกษาชนิดของไรศัตรูพืชของพืชส่งออกและพืชนำเข้า

[doa]

การศึกษาชนิดของไรศัตรูพืชของพืชส่งออกและพืชนำเข้า
พลอยชมพู กรวิภาสเรือง, พิเชฐ เชาวน์วัฒนวงศ์, อัจฉราภรณ์ ประเสริฐผล และอทิติยา แก้วประดิษฐ์
สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช

          การวิเคราะห์ความเสี่ยงศัตรูพืชในพืชนำเข้าและส่งออก นับว่ามีความสำคัญ เพื่อปกป้องพืชปลูกของประเทศ ไม่ให้มีศัตรูพืชต่างถิ่นเข้ามารุกรานได้ ดังนั้นการสำรวจไรศัตรูบนพืชนำเข้าและส่งออกทำให้ทราบชนิดของศัตรูพืชบนพืชปลูกในประเทศ เพื่อนำไปวิเคราะห์ความเสี่ยงศัตรูพืช ได้แก่ เมล่อน มะนาว มะยงชิด กล้วย ในช่วงเดือนตุลาคม 2558 ถึงเดือนกันยายน 2560 รวมทั้งสิ้น 26 จังหวัด พบไรรวมทั้งสิ้น 6 วงศ์ 43 ชนิด เป็นไรศัตรูพืช 30 ชนิด ไม่ใช่ไรศัตรูพืช 4 ชนิด ไรตัวห้ำ 9 ชนิด ดังนี้ ใบกล้วยพบไร 6 วงศ์ เป็นไรศัตรูพืช 3 วงศ์ ได้แก่ วงศ์ Tenuipalpidae 3 ชนิด วงศ์ Tarsonemidae 1 ชนิด วงศ์ Eriophyidae 3 ชนิด วงศ์ Tetranychidae 6 ชนิด และไรที่ไม่ใช่ศัตรูพืชซึ่งเป็นกลุ่มของไรพวกกินเชื้อราพบ 2 วงศ์ ได้แก่ Tydeidae และวงศ์ Acaridae ไรตัวห้ำพบ 7 ชนิด ในพืชเมล่อน พบไรในวงศ์ Tetranychidae จำนวน 5 ชนิด วงศ์ Tarsonemidae 1 ชนิด ไรตัวห้ำที่พบร่วมด้วยกับศัตรูพืชในเมล่อนพบ 2 ชนิด มะนาว พบไรรวม 4 วงศ์ เป็นไรศัตรูพืช 3 วงศ์ ได้แก่ วงศ์ Eriophyidae พบไร 2 ชนิด วงศ์ Tetranychidae พบ 5 ชนิด วงศ์ Tenuipalpidae พบไร 2 ชนิด วงศ์ Tydeidae ซึ่งเป็นไรกินเชื้อราพบ 1 ชนิด และไรตัวห้ำที่พบร่วมด้วยกับมะนาวพบ 2 วงศ์ 2 ชนิด คือ วงศ์ Phytoseiidae และวงศ์ Stigmaeidae สำหรับมะยงชิด พบไรในวงศ์ Eriophyidae ได้แก่ Vareeboona sp. และ Aceia sp. ซึ่งคาดว่าจะเป็น new species ทั้ง 2 ชนิด และวงศ์ Tetranychidae จำนวน 1 ชนิด สำหรับชนิดของไรที่มีความสำคัญในใบกล้วย ได้แก่ Eutetranychus africanus (Tucker) โดยมักจะพบในพื้นที่ที่มีการปลูกกล้วย ใกล้เคียงกับการปลูกส้มที่พบในมะยงชิดชนิดที่มีความสำคัญ คือ Aceria sp. ไรจะทำให้กิ่งของต้นมะยงชิดผิดปกติ สร้างเป็นก้อนปมใหญ่ตามกิ่งต่างๆ ไรในเมล่อนพบไรครั้งแรกในพืชเมล่อน (new record) ที่ไม่เคยมีรายงานการพบในประเทศไทยมาก่อน คือ Tetranychus parakanzawai