การคัดเลือกสายพันธุ์ Bacillus thuringiensis ที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมหนอนกระทู้

[doa]

การคัดเลือกสายพันธุ์ Bacillus thuringiensis ที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมหนอนกระทู้ผักและหนอนกระทู้หอม
อิศเรส เทียนทัด, อัจฉรา ตันติโชดก, ภัทรพร สรรพนุเคราะห์ และสมชัย สุวงศ์ศักดิ์ศรี
กลุ่มกีฏและสัตววิทยา สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช

          นำเชื้อ Bt isolate ที่แยกได้จากตัวอย่างดินจำนวน 1,144 isolates มาทำการคัดเลือกสายพันธุ์ที่มีประสิทธิภาพสูง โดยใช้การทดสอบประสิทธิภาพเบื้องต้น (preliminary screening test) กับหนอนกระทู้หอมและหนอนกระทู้ผักด้วยวิธีการ diet plug method พบว่า มีเชื้อ Bt isolates ที่สามารถฆ่าหนอนกระทู้หอมให้ตายได้ 1 - 20 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 357 isolates ทำให้หนอนตาย 21 - 40 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 247 isoalates ทำให้หนอนตาย 41 - 60 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 199 isolates ทำให้หนอนตาย 61 - 80 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 111 isolates ทำให้หนอนตาย 81 - 100 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 49 isolates และไม่สามารถฆ่าหนอนกระทู้หอมได้จำนวน 181 isolates เมื่อนำมาทดสอบประสิทธิภาพเบื้องต้นกับหนอนกระทู้ผักพบว่า มีเชื้อ Bt iosolates ที่สามารถฆ่าหนอนกระทู้ผักให้ตายได้ 1 - 20 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 348 isolates ทำให้หนอนตาย 21 - 40 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 237 isolates ทำให้หนอนตาย 41 - 60 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 156 isolates ทำให้หนอนตาย 61 - 80 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 151 isolates ทำให้หนอนตาย 81 - 100 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 104 isolates และไม่สามารถฆ่าหนอนกระทู้ผักได้จำนวน 148 isolates โดยมีเชื้อ Bt isolate ที่สามารถทำให้หนอนกระทู้ผักตายได้ 100 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 24 isolates และเมื่อนำเชื้อที่ทำให้หนอนกระทู้หอมตาย 100 เปอร์เซ็นต์ จำนวน 7 isolates ที่มาทำ insect bioassay พบว่า มีเชื้อ Bt จำนวน 4 isolates ที่มีประสิทธิภาพดีเทียบเท่าเชื้อ Bt มาตรฐานคือ isolate cm-ss6(5), nkn 35-1(34), phet 110-1 และ tak 171-2(5) และจากการศึกษาผลึกโปรตีนด้วยเทคนิค SDS-PAGE พบว่า Bt isolate cm-ss6(5), nkn 35-1(34), nkr 190-14, nkr 192-8, nkr 194-1, phet 110-1 และ tak 171-2(5) ผลิตโปรตีนที่มีน้ำหนักโมเลกุลในช่วง 128.63 - 138.48 กิโลดาลตัน ซึ่งเป็นโปรตีนที่อยู่ในกลุ่ม Cry 1 ที่มีพิษต่อแมลงในอันดับ Lepidoptera เช่นเดียวกัน Bt subsp. aizawai และ Bt subsp. kurstaki HD-1