พัฒนาและตรวจสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์เหล็ก แมงกานีส สังกะสี และทองแดง

[doa]

พัฒนาและตรวจสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์เหล็ก แมงกานีส สังกะสี และทองแดง ที่เป็นประโยชน์ในดินด้วยเทคนิคอินดักทีพลีคัพเปิลพลาสมาสเปคโตรเมทรี
สงกรานต์ มะลิสอน, ญาณธิชา จิตต์สะอาด, สุภา โพธิจันทร์, พจมาลย์ ภู่สาร, จิตติรัตน์ ชูชาติ และกัญฐณา คล้ายแก้ว
กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร

          จากการพัฒนาและตรวจสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์เหล็ก แมงกานีส สังกะสี ทองแดงที่เป็นประโยชน์ในดินด้วยเทคนิคอินดักทีพลีคัพเปิลพลาสมาสเปคโตรเมทรี ซึ่งถือเป็นการพัฒนาวิธีการวิเคราะห์ให้ทันสมัยด้วยเครื่องมือที่มีสมรรถนะสูง มีความถูกต้องแม่นยำสูง สามารถวิเคราะห์ได้พร้อมกันหลายธาตุ เพื่อให้ห้องปฏิบัติการมีความสะดวกในการปฏิบัติงาน และการให้บริการได้อย่างรวดเร็วและถูกต้อง โดยห้องปฏิบัติการกลุ่มงานวิจัยระบบตรวจสอบคุณภาพที่ดินและน้ำ กลุ่มวิจัยเกษตรเคมี ได้หาสภาวะที่เหมาะสมของเครื่อง ICP-OES สำหรับการวิเคราะห์ตัวอย่าง และพบว่าเทคนิคดังกล่าวไม่มีการรบกวนของธาตุอื่น (matrix effect) ในการวิเคราะห์ โดยมี %RPD ของ Slope สารละลายมาตรฐาน และสารละลายมาตรฐานที่เติมตัวอย่างดิน พร้อมทั้งมี %Recovery ผ่านเกณฑ์กำหนด การตรวจสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ มีค่า LOD เท่ากับ 1.71 0.51 0.18 0.12 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม และ LOQ ที่ได้จากการคำนวณเท่ากับ 5.70 1.70 0.60 0.40 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ในรายการวิเคราะห์เหล็ก แมงกานีส สังกะสี ทองแดง ตามลำดับ มีค่า correlation coefficient ® ที่แสดงความเป็นเส้นตรง Linearity range และ Working range ผ่านเกณฑ์กำหนดการพิสูจน์ความแม่น (Trueness) มี %Recovery ผ่านเกณฑ์กำหนด 80 - 110  และ 90 - 107 % ที่ระดับความเข้มข้นตามที่มาตรฐานกำหนด มีความเที่ยง (Precision) ผ่านเกณฑ์กำหนด โดยมีค่า HorRat ≤ 1.3 ทุกรายการวิคราะห์ที่ระดับความเข้มข้นต่ำ กลาง สูง และวัสดุอ้างอิงรับรอง เมื่อนำวิธีวิเคราะห์มาศึกษาความคงทนของวิธี (Ruggedness) 7 ตัวแปร 8 การทดลอง โดยใช้ Youden-Steiner testing พิจารณาผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาวะแวดล้อมพบว่า วิธีวิเคราะห์เหล็ก แมงกานีส สังกะสี ทองแดงที่เป็นประโยชน์ในดิน มีผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงความร็วรอบในการเขย่า ระยะเวลาตั้งทิ้งไว้ก่อนกรอง และ pH น้ำยาสกัด จึงไม่สามารถเปลี่ยนแปลงปัจจัยดังกล่าวได้ เมื่อคำนวณต้นทุนของการวิเคราะห์ด้วยเครื่อง ICP-OES พบว่า มีค่าใช้จ่ายต้นทุนการวิเคราะห์สูงเล็กน้อย แต่สามารถวิเคราะห์ตัวอย่างได้จำนวนมากต่อวัน วิเคราะห์ได้พร้อมกันโดยไม่ต้องเจือจางสารละลายหรือมีการเจือจางน้อยลง ทำให้มีความสะดวกรวดเร็วในการให้บริการวิเคราะห์ วิธีวิเคราะห์เหล็ก แมงกานีส สังกะสี ทองแดงที่เป็นประโยชน์โดยใช้เทคนิคอินดักทีพลีคัพเปิลพลาสมาสเปคโตรเมทรี สามารถนำมาใช้ในห้องปฏิบัติการได้อย่างถูกต้อง และแม่นยำ น่าเชื่อถือสอดคล้องตามมาตรฐานสากล

คำหลัก: การตรวจสอบความใช้ได้ของวิธี เหล็ก แมงกานีส สังกะสี ทองแดง อินดักทีพลีคัพเปิลพลาสมาสเปคโตรเมทรี