10-18-2019, 11:03 AM
อนุกรมวิธานผีเสื้อหนอนกอสกุล Chilo Zincken, 1817 (Lepidoptera: Crambidae, Crambinae) ในประเทศไทย
สุนัดดา เชาวลิต, อิทธิพล บรรณาการ, เกศสุดา สนศิริ และอาทิตย์ รักกสิกร
กลุ่มกีฏและสัตววิทยา สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช
ผีเสื้อหนอนกอสกุล Chilo Zincken, 1817 ระยะหนอนเป็นแมลงศัตรูสำคัญของพืชวงศ์ Poaceae ได้แก่ ข้าว อ้อย และวงศ์ Gramineae ได้แก่ ข้าวโพด มีการแพร่กระจาายอย่างกว้างขวางทั่วโลกโดยเฉพาะภูมิภาคเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน ตัวเต็มวัยเป็นผีเสื้อขนาดเล็กมีทางสัณฐานวิทยาคล้ายกันมาก การวินิจฉัยที่ถูกต้องทำให้การจัดการศัตรูพืชเป็นไปอย่างรวดเร็ว การศึกษาครั้งนี้ทำให้ทราบชนิด พืชอาหาร และเขตการแพร่กระจาาย เพื่อประโยชน์ในการจัดทำฐำนข้อมูลแมลงศัตรูพืชของประเทศไทย โดยเก็บตัวอย่างจากภาคกลำง และภาคเหนือของประเทศไทย ตัวเต็มวัยเก็บโดยการใช้กับดักแสงไฟ ตัวหนอนเก็บจากพืชอาหาร รวมทั้งใช้ตัวอย่างเดิมที่เก็บรักษาในพิพิธภัณฑ์แมลง กรมวิชาการเกษตร ดำเนินการระหว่างเดือนตุลาคม 2559 ถึงเดือนกันยายน 2561 จำแนกชนิดโดยใช้ลักษณะสัณฐานวิทยาภายนอกร่วมกับความแตกต่างของอวัยวะสืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมีย สามารถจำแนกได้ 3 ชนิด ได้แก่ 1) Chilo infuscatellus เป็นศัตรูสำคัญของอ้อย ข้าวโพด ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์ ข้าวฟ่าง และลูกเดือย 2) C. sacchariphagus เป็นศัตรูสำคัญของอ้อย พบรายงานในข้าวโพดบ้าง และข้าวแต่ไม่ใช่ศัตรูสำคัญ และ 3) C. suppressalis เป็นศัตรูสำคัญของข้าว ข้าวโพด อ้อย และข้าวฟ่าง ตัวอย่างที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้ เก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์แมลง กรมวิชาการเกษตร เพื่อเตรียมจัดทำฐานข้อมูลแมลงศัตรูพืชของประเทศไทย
สุนัดดา เชาวลิต, อิทธิพล บรรณาการ, เกศสุดา สนศิริ และอาทิตย์ รักกสิกร
กลุ่มกีฏและสัตววิทยา สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช
ผีเสื้อหนอนกอสกุล Chilo Zincken, 1817 ระยะหนอนเป็นแมลงศัตรูสำคัญของพืชวงศ์ Poaceae ได้แก่ ข้าว อ้อย และวงศ์ Gramineae ได้แก่ ข้าวโพด มีการแพร่กระจาายอย่างกว้างขวางทั่วโลกโดยเฉพาะภูมิภาคเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน ตัวเต็มวัยเป็นผีเสื้อขนาดเล็กมีทางสัณฐานวิทยาคล้ายกันมาก การวินิจฉัยที่ถูกต้องทำให้การจัดการศัตรูพืชเป็นไปอย่างรวดเร็ว การศึกษาครั้งนี้ทำให้ทราบชนิด พืชอาหาร และเขตการแพร่กระจาาย เพื่อประโยชน์ในการจัดทำฐำนข้อมูลแมลงศัตรูพืชของประเทศไทย โดยเก็บตัวอย่างจากภาคกลำง และภาคเหนือของประเทศไทย ตัวเต็มวัยเก็บโดยการใช้กับดักแสงไฟ ตัวหนอนเก็บจากพืชอาหาร รวมทั้งใช้ตัวอย่างเดิมที่เก็บรักษาในพิพิธภัณฑ์แมลง กรมวิชาการเกษตร ดำเนินการระหว่างเดือนตุลาคม 2559 ถึงเดือนกันยายน 2561 จำแนกชนิดโดยใช้ลักษณะสัณฐานวิทยาภายนอกร่วมกับความแตกต่างของอวัยวะสืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมีย สามารถจำแนกได้ 3 ชนิด ได้แก่ 1) Chilo infuscatellus เป็นศัตรูสำคัญของอ้อย ข้าวโพด ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์ ข้าวฟ่าง และลูกเดือย 2) C. sacchariphagus เป็นศัตรูสำคัญของอ้อย พบรายงานในข้าวโพดบ้าง และข้าวแต่ไม่ใช่ศัตรูสำคัญ และ 3) C. suppressalis เป็นศัตรูสำคัญของข้าว ข้าวโพด อ้อย และข้าวฟ่าง ตัวอย่างที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้ เก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์แมลง กรมวิชาการเกษตร เพื่อเตรียมจัดทำฐานข้อมูลแมลงศัตรูพืชของประเทศไทย