01-20-2017, 10:32 AM
พันธุ์ถั่วเหลืองที่เหมาะสมในแหล่งที่มีน้ำน้อยในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (2.1.1)
สมศักดิ์ อิทธิพงษ์ และอรวรรณ ภักดีไทย
ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น
สมศักดิ์ อิทธิพงษ์ และอรวรรณ ภักดีไทย
ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น
การประเมินผลการปลูกถั่วเหลืองพันธุ์ต่างๆ อาศัยความชื้นในดินหรืออาศัยความชื้นในดินร่วมกับการให้น้ำ 1 - 2 ครั้ง หลังฤดูทำนาปี ที่บ้านคอกคี ตำบลบัวใหญ่ อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ใช้แผนการทดลอง RCBD 3 ซ้ำ ถั่วเหลือง 11 พันธุ์/สายพันธุ์ ได้แก่ CM9513-3 CM9928-1-3 CM9911-1-5 CM9512 -3 GC96026-10 ศรีสำโรง 1 ขอนแก่น เชียงใหม่ 6 และเชียงใหม่ 2 และใช้พันธุ์เชียงใหม่ 60 และสจ.5 เป็นพันธุ์ตรวจสอบ ในปี 2554 และ 2555 และใช้แผนการทดลอง RCBD 4 ซ้ำ ถั่วเหลือง 9 พันธุ์/สายพันธุ์ ได้แก่ CM9911-1-5 CM9512-3 ลพบุรี 84-1 (GC96026-10) ขอนแก่น เชียงใหม่ 6 และเชียงใหม่ 2 และใช้พันธุ์เชียงใหม่ 60 สจ.5 และ มข.35 เป็นพันธุ์ตรวจสอบ ภายหลังการคัดออกพันธุ์/สายพันธุ์ที่มีฝักแตกง่ายและเพิ่มพันธุ์ มข.35 ที่เกษตรกรนิมยปลูกในพื้นที่ การปลูกมีไถการ 1 ครั้ง หว่านปุ๋ยเคมีสูตร 12-24-12 ไร่ละ 25 กิโลกรัม และพรวนดินด้วยจอบหมุน 2 ครั้ง คลุกเมล็ดพันธุ์ด้วยปุ๋ยชีวภาพไรโซเบียม ระยะปลูก 40 x 20 เซนติเมตร ถอนแยกเหลือหลุมละ 4 - 5 ต้น และกำจัดวัชพืชด้วยจอบ 1 ครั้ง พื้นที่แปลงย่อย 4 x 6 เมตร และเก็บเกี่ยวในพื้นที่ 3.2 x 5.6 เมตร รวมทั้งหว่านหินฟอสเฟต (0-3-0) ไร่ละ 200 กิโลกรัม ก่อนไถพรวนดินในฤดูแล้ง 2554 ผลการทดลองพบว่า ถั่วเหลืองมีอายุเก็บเกี่ยว 81 - 104 วัน และมีความสูง จำนวนข้อบนลำต้นหลักต่อต้น จำนวนกิ่งและฝักต่อต้นและจำนวนเมล็ดต่อฝัก ผลผลิตและน้ำหนัก 100 เมล็ด แตกต่างกันทางสถิติในฤดูแล้งปี 2554 และ 2555 แต่มีอายุเก็บเกี่ยวสั้นลงเป็น 72 - 89 วัน ในฤดูแล้งปี 2556 และ 81 - 105 วัน ในฤดูแล้งปี 2557 ส่วนใหญ่มีความสูง จำนวนข้อและกิ่งต่อต้น จำนวนฝักต่อต้นและจำนวนเมล็ดต่อฝักไม่แตกต่างกันทางสถิติในสภาพเจริญเติบโตน้อย อย่างไรก็ตามผลผลิตและน้ำหนัก 100 เมล็ด แตกต่างกันทางสถิติ ผลการวิเคราะห์รวมลักษณะผลผลิตพบว่า พันธุ์/สายพันธุ์เชียงใหม่ 6 CM9911-1-5 และขอนแก่นให้ผลผลิตสูงกว่าพันธุ์/สายพันธุ์อื่นๆ แม้ไม่แตกต่างกันทางสถิติกับพันธุ์/สายพันธุ์ CM9928-1-3 GC96026-10 (ลพบุรี 84-1) เชียงใหม่ 60 CM9513-3 และ สจ.5 ในฤดูแล้งปี 2554 และ 2555 แต่พันธุ์อายุสั้นเชียงใหม่ 2 ให้ผลผลิตสูงกว่าพันธุ์อื่นๆ แต่ไม่แตกต่างจากพันธุ์/สายพันธุ์ CM9512-3 CM9911-1-5 ลพบุรี 84-1 เชียงใหม่ 60 และขอนแก่น ในฤดูแล้งปี 2556 และ 2557 ดังนั้นถั่วเหลืองพันธุ์/สายพันธุ์เชียงใหม่ 6 CM9911-1-5 และขอนแก่นเหมาะสำหรับปลูกหลังฤดูทำนาโดยอาศัยความชื้นในดินหรืออาศัยความชื้นในดินร่วมกับการให้น้ำ 1-2 ครั้ง แต่พันธุ์เชียงใหม่ 2 เหมาะสำหรับสภาพขาดน้ำปลายฤดูและถั่วเหลืองเจริญเติบโตน้อยกว่าปกติ