โครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์มะไฟจีนที่มีคุณภาพดีสม่่าเสมอ

[doa]

โครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์มะไฟจีนที่มีคุณภาพดีสม่่าเสมอ
สุระพงษ์ รัตนโกศล, พันธ์ศักดิ์ แก่นหอม, พรรณผกา รัตนโกศล, สมศักดิ์ ศรีสมบุญ, วิลาสลักษณ์ ว่องไว, ปริศนา หาญวิริยะพันธุ์, ทวีพงษ์ ณ น่าน, นิสิต บุญเพ็ง, นริศรา อินทจักร, เกรียงศักดิ์ นักผูก และพุฒนา รุ่งระวี

          รวบรวมต้นแม่พันธุ์มะไฟจีนจากแปลงเกษตรกรจำนวน 96 ต้น นำมาปลูกแปลงทดสอบในศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรน่าน คัดเลือกต้นที่มีลักษณะดีตามมาตรฐานได้ 16 สายต้น พบว่าต้นมะไฟจีนที่มีอายุ 3 ปี มีความสูงมีค่าเฉลี่ย 164.25 ซม. ขนาดทรงพุ่ม มีค่าเฉลี่ย 123.31 ซม. เส้นรอบวงมีค่าเฉลี่ย 20.35 ซม. ข้อมูลด้านขนาดและคุณภาพของผลมะไฟจีนที่คัดเลือกสำหรับการแปรรูปและบริโภคสด จำนวน 7 สายต้น น้ำหนักผลมีค่าเฉลี่ย 9.67 กรัม ความกว้างของผลมีค่าเฉลี่ย 2.47 ซม. ความยาวผลมีค่าเฉลี่ย 2.57 ซม. ความหวานมีค่าเฉลี่ย 14.29 Brix จำนวนเมล็ดต่อผลมีค่าเฉลี่ย 1.2 เมล็ดต่อผล ความหนาของเนื้อมีค่าเฉลี่ย 3.38 มม. ความหนาของเปลือกมีค่าเฉลี่ย 0.44 มม. ส่วนการศึกษาการขยายพันธุ์มะไฟจีนที่มีประสิทธิภาพ การขยายพันธุ์โดยวิธีการเสียบยอดบนต้นกล้ามะไฟจีนอายุ 1 ปี มีศักยภาพมากที่สุด รองลงมา คือ การขยายพันธุ์โดยกรรมวิธีทาบกิ่ง วิธีการเสียบข้างบนต้นกล้ามะไฟจีน วิธีการเสียบยอดบนต้นมะไฟจีนที่ปลูกในแปลงปลูกอายุ 1 ปี โดยมีเปอร์เซ็นต์การรอดตายเท่ากับ 96 85 78 และ 76 ตามลำดับ และวิธีการขยายพันธุ์ที่มีเปอร์เซ็นต์การรอดตายต่ำไม่เหมาะสมสำหรับการขยายพันธุ์ คือ วิธีการเสียบข้างมะไฟจีนที่ปลูกในแปลงอายุ 1 ปี โดยมีเปอร์เซ็นต์การรอดตายเท่ากับ 48 การศึกษาเทคโนโลยีการแปรรูปผลิตภัณฑ์มะไฟจีน โดยสอบถามข้อมูลและร่วมเสวนากับกลุ่มแม่บ้านที่แปรรูปมะไฟจีนในจังหวัดน่านเพื่อสร้างองค์ความรู้พัฒนาวิธีการแปรรูปและการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์จากมะไฟจีน จำนวน 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มแม่บ้านบ้านกอก อ.ภูเพียง, กลุ่มแม่บ้านบ้านแซ่พลาง อ.ภูเพียง, กลุ่มแม่บ้านบ้านหนองรัง อ.ภูเพียง และกลุ่มแม่บ้านบ้านท่าดอนชัย อ.เวียงสา พบว่ากลุ่มแม่บ้านทั้ง 4 กลุ่ม มีขั้นตอนการแปรรูปที่เหมือนกัน โดยใช้อัตราส่วน มะไฟจีน : น้ำตาล : เกลือ คือ 3:1:0.02 กก. ยกเว้นกลุ่มแม่บ้านบ้านกอกซึ่งเติมวิตามินซี 10 กรัม เมื่อนำผลิตภัณฑ์มะไฟจีนเชื่อมแห้งปริมาณ 100 กรัม จากกลุ่มแม่บ้านทั้ง 4 กลุ่ม มาวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการ โดยเก็บรักษาที่อุณหภูมิห้องและอุณหภูมิห้องเย็น (11 ± 2 องศาเซลเซียส) เป็นเวลา 0, 180 และ 365 วัน นำมาวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการพบว่า ผลิตภัณฑ์มะไฟจีนเชื่อมแห้งของบ้านกอก มีวิตามินซีมากที่สุด คือ 11.5 - 12.5 มิลลิกรัม มีใยอาหารที่เป็นประโยชน์อยู่ในช่วง 10.67 - 12.03 กรัม และมีแคลเซียมมากที่สุดอยู่ในช่วง 128.98 - 130.54 มิลลิกรัม ส่วนปัญหาที่พบในการแปรรูปมะไฟจีน คือ เทคโนโลยีด้านการเก็บรักษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการเปลี่ยนสีของผลิตภัณฑ์ ซึ่งต้องทำการเก็บรักษาอย่างน้อย 1 ปี เนื่องจากผลผลิตมะไฟจีน ออกเพียงปีละ 1 ครั้งและเทคโนโลยีด้านการทำแห้ง ซึ่งการใช้แสงแดดมักประสบปัญหาในฤดูฝนประกอบกับผลผลิตมะไฟจีนจะออกดอกช่วงต้นฤดูฝนทำให้มีปัญหาเป็นอย่างมาก จึงนี้ได้ศึกษาการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์มะไฟจีนในสภาวะต่างๆ พบว่าการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์มะไฟจีนในถุงฟอยด์ที่อุณหภูมิต่ำ 11 ± 2 องศาเซลเซียส สามารถชะลอการเปลี่ยนสีของผลิตภัณฑ์ได้ไม่ต่ำกว่า 12 เดือน โดยไม่มีผลต่อคุณภาพทางประสาทสัมผัสทั้ง สี กลิ่น รสชาติและการยอมรับโดยรวม และได้พัฒนาเครื่องอบอุณหภูมิต่ำสำหรับผลิตภัณฑ์มะไฟจีนอบแห้งเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยดำเนินการสร้างต้นแบบเครื่องลดความชื้น 2 แบบ คือ เครื่องลดความชื้นแบบถังครึ่งวงกลม และเครื่องลดความชื้นแบบตู้สี่เหลี่ยม สามารถนำไปใช้ได้จริงและสร้างประโยชน์ให้กับกลุ่มแม่บ้านแปรรูปได้เป็นอย่างมาก