10-18-2019, 10:33 AM
ชีววิทยาและการแพร่กระจายของพืชต่างถิ่น 3 ชนิด : เอื้องชมพู
เอกรัตน์ ธนูทอง, ธัญชนก จงรักไทย, อัณศยา พรมมา และฉัตรนภา ข่มอาวุธ
กลุ่มวิจัยวัชพืช สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช และศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ สถาบันวิจัยพืชสวน
การสำรวจการแพร่กระจายของพืชต่างถิ่น 3 ชนิด คือ เอื้องชมพู Dandelion และ False dandelion โดยใช้วิธีแบบการสืบพบ (detection survey) ในพื้นที่เกษตรที่สูงของประเทศไทย ทางภาคเหนือ จำนวน 8 จังหวัด พบเอื้องชมพู Dandelion และ False dandelion ในตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ และพบเฉพาะ Dandelion ในบริเวณพื้นที่ทาการอุทยานแห่งชาติขุนสถาน และสถานีวิจัยต้นน้าขุนสถาน ตำบลสันทะ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน การศึกษาสัณฐานวิทยาของเมล็ด พบว่าเอื้องชมพู มีเมล็ดสีน้ำตาลถึงน้ำตาลดำ ทรงรูปไข่แคบ ด้านข้างเป็นสันสามเหลี่ยมตรงกลางโค้งมนนูนขึ้น ผิวเรียบเป็นมันเงาวาวเล็กน้อย Dandelion มีเมล็ดสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาลอมเหลือง รูปขอบขนาน มีขนสั้นนุ่มปกคลุมผิวเมล็ด บริเวณปลายมีรยางค์เป็นหนามสั้นๆ และมีแพปพัส (pappus) สีขาว ยาว 0.4 - 0.5 เซนติเมตร ติดอยู่ที่ปลายสุดด้านหนึ่งของเมล็ด False Dandelion มีเมล็ดสีน้ำตาลถึงสีน้ำตาลเข้ม รูปขอบขนานแคบ ผิวเป็นร่องคล้ายตาข่ายขนาดเล็กตามยาว บริเวณปลายมีรยางค์เป็นหนามสั้นๆ และมีแพปพัส (pappus) คล้ายขนนก สีขาว ยาว 0.8 - 1.0 เซนติเมตร ติดอยู่ที่ปลายสุดด้านหนึ่งของเมล็ด ช่วยพยุงให้เมล็ดลอยไปตามลมได้ และการศึกษาการงอกในห้องปฏิบัติการ พบว่าเอื้องชมพูเริ่มงอกที่ 7 วันหลังเพาะเมล็ด งอกสูงสุดที่ 17 วันหลังเพาะเมล็ด คือ 8 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นเปอร์เซ็นต์การงอกมีแนวโน้มลดลง จนถึง 51 วันหลังเพาะเมล็ด ไม่พบการงอกที่เพิ่มขึ้น Dandelion เริ่มงอกที่ 5 วันหลังเพาะเมล็ด งอกสูงสุดที่ 7 วันหลังเพาะเมล็ด คือ 10 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นเปอร์เซ็นต์การงอกมีแนวโน้มลดลง จนถึง 27 วันหลังเพาะเมล็ด ไม่พบการงอกที่เพิ่มขึ้น และ False Dandelion เริ่มงอกที่ 3 วันหลังเพาะเมล็ด งอกสูงสุดที่ 5 วันหลังเพาะเมล็ด คือ 14.7 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นเปอร์เซ็นต์การงอกมีแนวโน้มลดลงและเพิ่มขึ้นสลับกันไปอย่างต่อเนื่องจนถึง 39 วันหลังเพาะเมล็ด ไม่พบการงอกที่เพิ่มขึ้น
เอกรัตน์ ธนูทอง, ธัญชนก จงรักไทย, อัณศยา พรมมา และฉัตรนภา ข่มอาวุธ
กลุ่มวิจัยวัชพืช สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช และศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ สถาบันวิจัยพืชสวน
การสำรวจการแพร่กระจายของพืชต่างถิ่น 3 ชนิด คือ เอื้องชมพู Dandelion และ False dandelion โดยใช้วิธีแบบการสืบพบ (detection survey) ในพื้นที่เกษตรที่สูงของประเทศไทย ทางภาคเหนือ จำนวน 8 จังหวัด พบเอื้องชมพู Dandelion และ False dandelion ในตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ และพบเฉพาะ Dandelion ในบริเวณพื้นที่ทาการอุทยานแห่งชาติขุนสถาน และสถานีวิจัยต้นน้าขุนสถาน ตำบลสันทะ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน การศึกษาสัณฐานวิทยาของเมล็ด พบว่าเอื้องชมพู มีเมล็ดสีน้ำตาลถึงน้ำตาลดำ ทรงรูปไข่แคบ ด้านข้างเป็นสันสามเหลี่ยมตรงกลางโค้งมนนูนขึ้น ผิวเรียบเป็นมันเงาวาวเล็กน้อย Dandelion มีเมล็ดสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาลอมเหลือง รูปขอบขนาน มีขนสั้นนุ่มปกคลุมผิวเมล็ด บริเวณปลายมีรยางค์เป็นหนามสั้นๆ และมีแพปพัส (pappus) สีขาว ยาว 0.4 - 0.5 เซนติเมตร ติดอยู่ที่ปลายสุดด้านหนึ่งของเมล็ด False Dandelion มีเมล็ดสีน้ำตาลถึงสีน้ำตาลเข้ม รูปขอบขนานแคบ ผิวเป็นร่องคล้ายตาข่ายขนาดเล็กตามยาว บริเวณปลายมีรยางค์เป็นหนามสั้นๆ และมีแพปพัส (pappus) คล้ายขนนก สีขาว ยาว 0.8 - 1.0 เซนติเมตร ติดอยู่ที่ปลายสุดด้านหนึ่งของเมล็ด ช่วยพยุงให้เมล็ดลอยไปตามลมได้ และการศึกษาการงอกในห้องปฏิบัติการ พบว่าเอื้องชมพูเริ่มงอกที่ 7 วันหลังเพาะเมล็ด งอกสูงสุดที่ 17 วันหลังเพาะเมล็ด คือ 8 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นเปอร์เซ็นต์การงอกมีแนวโน้มลดลง จนถึง 51 วันหลังเพาะเมล็ด ไม่พบการงอกที่เพิ่มขึ้น Dandelion เริ่มงอกที่ 5 วันหลังเพาะเมล็ด งอกสูงสุดที่ 7 วันหลังเพาะเมล็ด คือ 10 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นเปอร์เซ็นต์การงอกมีแนวโน้มลดลง จนถึง 27 วันหลังเพาะเมล็ด ไม่พบการงอกที่เพิ่มขึ้น และ False Dandelion เริ่มงอกที่ 3 วันหลังเพาะเมล็ด งอกสูงสุดที่ 5 วันหลังเพาะเมล็ด คือ 14.7 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นเปอร์เซ็นต์การงอกมีแนวโน้มลดลงและเพิ่มขึ้นสลับกันไปอย่างต่อเนื่องจนถึง 39 วันหลังเพาะเมล็ด ไม่พบการงอกที่เพิ่มขึ้น