การสำรวจและเฝ้าระวังโรคใบด่างมันสำปะหลังที่เกิดจากเชื้อไวรัส

[doa]

การสำรวจและเฝ้าระวังโรคใบด่างมันสำปะหลังที่เกิดจากเชื้อไวรัส
ภูวนารถ มณีโชติ, สุนัดดา เชาวลิต, กาญจนา วาระวิชะนี, วาสนา รุ่งสว่าง, ภานุวัฒน์ มูลจันทะ, ศิริลักษณ์ ล้านแก้ว และประภาพร แพงดา
สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช และสถาบันวิจัยพืชไร่และพืชทดแทนพลังงาน

          โรคใบด่างมันสำปะหลังที่เกิดจากเชื้อ Cassava mosaic virus (CMV) ก่อให้เกิดความเสียหายต่อการปลูกมันสำปะหลังเป็นอย่างมากในประเทศแถบแอฟริกา อินเดียและศรีลังกา ในปี 2558 Wang et al. (2016) รายงานการพบโรคใบด่างมันสำปะหลังที่เกิดจากเชื้อ Sri Lankan cassava mosaic virus (SLCMV) ในจังหวัดรัตนะคีรี ประเทศกัมพูชาซึ่งเป็นประเทศที่มีพื้นที่ติดกับชายแดนของประเทศไทย เนื่องจากประเทศไทยยังไม่มีรายงานการพบของโรคใบด่างมันสำปะหลัง งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาสถานภาพการปรากฏหรือไม่ปรากฏและสำรวจโรคใบด่างมันสำปะหลังที่เกิดจากเชื้อ SLCMV ในประเทศไทย ดำเนินการสำรวจแบบเฉพาะเจาะจง (Specific survey) เพื่อให้ทราบสถานภาพของเชื้อ CMV ในประเทศไทย โดยสำรวจแปลงปลูกมันสำปะหลังใน 18 จังหวัด รวมทั้งสิ้น 215 จุด คิดเป็นพื้นที่สำรวจ 430,000 ไร่ เก็บตัวอย่างมันสำปะหลังที่แสดงอาการใบด่างคล้ายโรคใบด่างมันสำปะหลังจำนวน 602 ตัวอย่าง นำมาตรวจสอบหาเชื้อ SLCMV ด้วยเทคนิค Polymerase Chain Reaction (PCR) ผลปรากฏว่าไม่พบเชื้อ SLCMV ในทุกตัวอย่างที่ตรวจการสำรวจนี้ยังพบโรคแอนแทรคโนส โรครากและหัวเน่า โรคใบจุดสีน้ำตาล และอาการพุ่มแจ้พบในบางพื้นที่ส่วนอาการผิดปกติที่เกิดจากการขาดธาตุอาหารและสารเคมีแมลงหวี่ขาวยาสูบแมลงหวี่ขาวใยเกลียว ไรและเพลี้ยแป้งพบในทุกแปลงปลูกมันสำปะหลัง ผลจากการสำรวจครั้งนี้สามารถยืนยันสถานภาพการไม่ปรากฏของเชื้อ SLCMV ในประเทศไทยได้