การศึกษาอายุเก็บเกี่ยวและวิธีเก็บเกี่ยวที่มีผลต่อผลผลิตและคุณภาพเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลือง

[doa]

การศึกษาอายุเก็บเกี่ยวและวิธีการเก็บเกี่ยวที่มีผลต่อผลผลิตและคุณภาพเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลือง
กัณทิมา ทองศรี, นรีลักษณ์ วรรณสาย, นิภาภรณ์ พรรณรา, สุดารัตน์ โชคแสน, สนอง บัวเกตุ และรวีวรรณ เชื้อกิตติศักดิ์
ศูนย์วิจัยและพัฒนาเมล็ดพันธุ์พืชพิษณุโลก และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรสุโขทัย

          การศึกษาช่วงอายุเก็บเกี่ยวและวิธีการเก็บเกี่ยวที่มีผลต่อผลผลิตและคุณภาพเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลือง ดำเนินการเก็บเกี่ยวถั่วเหลืองพันธุ์เชียงใหม่ 60 ในฤดูปลายฝนช่วงเดือน พ.ย. 2556 และฤดูแล้งช่วงเดือน มี.ค. 2557 เก็บเกี่ยว 3 วิธี คือ เคียวเกี่ยวและนวดด้วยมือ, เครื่องเกี่ยวนวด และพ่นสารเคมีพาราควอทอัตรา 100 กรัม (a.i)/ไร่  ให้ต้นแห้งและเกี่ยวด้วยเครื่องเกี่ยวนวด ในช่วงอายุเก็บเกี่ยว 3 ระยะ คือ ฝักเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล 50% (R7.5), ฝักเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล 95% (R8) และ R8+5 วัน ผลการทดลองพบว่า การเก็บเกี่ยวด้วยมือที่ระยะ R7.5 และ R8 เป็นวิธีการที่เหมาะสมต่อการผลิตเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลือง การพ่นสารให้ต้นแห้งและเกี่ยวด้วยเครื่องเกี่ยวนวดที่ระยะ R8 เป็นวิธีการเก็บเกี่ยวที่ผลผลิตและคุณภาพเมล็ดพันธุ์ใกล้เคียงวิธีการเก็บเกี่ยวด้วยมือแต่มีเปอร์เซ็นต์การสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยว 9.3 - 8.3 % และการแตกร้าว 44.5 - 11.0% ส่วนการเกี่ยวต้นสดด้วยเครื่องเกี่ยวนวดที่ระยะ R8 เป็นวิธีการเก็บเกี่ยวที่มีเปอร์เซ็นต์การสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยว และการแตกร้าวน้อยกว่าการพ่นสารให้ต้นแห้งและเกี่ยวด้วยเครื่องเกี่ยวนวดแต่มีผลต่อคุณภาพเมล็ดพันธุ์หลังการเก็บรักษาไม่สามารถนำไปใช้ปลูกขยายพันธุ์ในฤดูปลูกถัดไปได้เนื่องจากมีความงอกและความแข็งแรงลดลงอย่างรวดเร็ว แต่การเก็บเกี่ยวทุกวิธีและทุกช่วงอายุเก็บเกี่ยวสามารถนำไปปลูกขยายพันธุ์ได้ทันทีเนื่องจากคุณภาพเมล็ดพันธุ์หลังเก็บเกี่ยวมีความงอกอยู่ระหว่าง 97 - 75% ตามมาตรฐานชั้นพันธุ์ขยาย (≥75%) และความแข็งแรงอยู่ระหว่าง 87 - 83%