สำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ มีบทบาทสำคัญด้านวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพและนวัตกรรมจากพืช จุลินทรีย์ และเห็ด รวมทั้งการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชไร่ พืชสวน และการเก็บรวบรวมเชื้อพันธุกรรมเห็ดและจุลินทรีย์อย่างเป็นระบบ เพื่อนำไปสู่การใช้ประโยชน์ได้ในเชิงประจักษ์ ทั้งในรูปแบบองค์ความรู้เพื่อการเผยแพร่ผ่านสื่อต่างๆ ทุกช่องทาง โดยมีผลงานวิจัยพัฒนาเทคโนโลยี/นวัตกรรมพร้อมใช้ ได้แก่ ชุดตรวจสอบพืชการจำแนกจุลินทรีย์โดยใช้ลักษณะทางพันธุกรรม การปรับปรุงพันธุ์พืชโดยใช้เครื่องหมายโมเลกุล การขยายพันธุ์พืชด้วยเทคนิค TIB เทคนิคการตรวจสอบพืชดัดแปลงพันธุกรรม ผลิตภัณฑ์สารชีวภาพจากจุลินทรีย์เพื่อใช้ในการผลิตพืชปลอดภัย เห็ดที่มีสรรพคุณทางยา การใช้ประโยชน์จากความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืช จุลินทรีย์และเห็ด เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน โดยผลงานวิจัยดังกล่าวพร้อมให้บริการกับทุกภาคส่วนเพื่อสนับสนุนและตอบโจทย์นโยบายภาครัฐ ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ Bio-Circular-Green Economy (BCG) ให้เกษตรกรและสังคมไทยเติบโตอย่างมีคุณภาพ เสริมสร้างความสามารถในการพึ่งพาตนเอง รวมทั้งได้บูรณาการงานวิจัยร่วมกับหน่วยงานทั้งในและต่างประเทศอย่างต่อเนื่อง เพื่อร่วมขับเคลื่อนประเทศให้ก้าวไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน