การประเมินความคุ้มค่าการลงทุนและสภาวะความเสี่ยงของเกษตรกรจากความแปรปรวนด้านการผลิต

ในฤดูปลูกปี 2548/49 2549/50 และ 2550/51 ได้เก็บรวบรวมข้อมูลแบบสำรวจตัวอย่างมันสำปะหลังได้แก่ พื้นที่ปลูก การปลูก และการดูแลรักษา การใช้ปัจจัยการผลิต การเก็บเกี่ยว การขนส่ง โครงสร้างต้นทุนและผลตอบแทน ของเกษตรกรในเขตจังหวัดนครราชสีมา (40 ราย) ชลบุรี (6 ราย) ระยอง (8 ราย) สระแก้ว (8 ราย) และกาญจนบุรี (10 ราย) ศรีสะเกษ (8 ราย) อุบลราชธานี (19 ราย) และราชบุรี (10 ราย) รวมแบบสำรวจตัวอย่างฯ จำนวน 109 ราย จาก 8 จังหวัด แล้วนำมาวิเคราะห์เชิงพรรณนาประเมินความคุ้มค่าการลงทุน สภาวะความเสี่ยงของเกษตรกรจากความแปรปรวนด้านการผลิต และราคาของผลิตมันสำปะหลัง ผลการทดลองพบว่า ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จังหวัดนครราชสีมา เกษตรกรจำนวน 40 ราย มีต้นทุนการผลิตมันสำปะหลังเฉลี่ย 2,602.62 บาท/ไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ย 3.39 ตัน/ไร่ ราคาขายเฉลี่ย 1,350.00 บาท/ตัน รายได้รวมเฉลี่ย 4,549.77 บาท/ไร่ รายได้สุทธิ (กำไร) เฉลี่ย 1,963.49 บาท/ไร่ ผลผลิตคุ้มทุนเฉลี่ย 2.13 ตัน/ไร่ และราคาคุ้มทุนเฉลี่ย 779.61 บาท/ตัน สัดส่วนของต้นทุนการผลิตในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จังหวัดนครราชสีมาพบว่า การเตรียมดินมีค่าใช้จ่ายต่อไร่เฉลี่ยร้อยละ 16.96 ค่าท่อนพันธุ์และค่าแรงปลูกร้อยละ 7.15 ค่าปุ๋ยร้อยละ 22.44 ค่ากำจัดวัชพืช 16.60 ค่าเก็บเกี่ยวและค่าขนส่งร้อยละ 36.00 สำหรับภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จังหวัดศรีสะเกษ และอุบลราชธานี รวม 2 จังหวัด เกษตรกรจำนวน 27 ราย มีต้นทุนการผลิตมันสำปะหลังเฉลี่ย 3,082.22 บาท/ไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ย 5.64 ตัน/ไร่ ราคาขายเฉลี่ย 1,010.00 บาท/ตัน รายได้รวมเฉลี่ย 5,709.68 บาท/ไร่ รายได้สุทธิ (กำไร) เฉลี่ย 2,627.46 บาท/ไร่ ผลผลิตคุ้มทุนเฉลี่ย 3.05 ตัน/ไร่ และราคาคุ้มทุนเฉลี่ย 542.46 บาท/ตัน และพบสัดส่วนของต้นทุนการผลิตที่จังหวัดศรีสะเกษ และอุบลราชธานีว่า การเตรียมดินมีค่าใช้จ่ายต่อไร่เฉลี่ยร้อยละ 22.66 ค่าท่อนพันธุ์และค่าแรงปลูกร้อยละ 18.37 ค่าปุ๋ยร้อยละ 11.76 ค่ากำจัดวัชพืช 6.18 ค่าเก็บเกี่ยวและค่าขนส่งร้อยละ 46.53 ในภาคตะวันตกเฉลี่ยจากจังหวัดกาญจนบุรี และราชบุรี เกษตรกรจำนวน 20 ราย พบว่า มีต้นทุนการผลิตมันสำปะหลังเฉลี่ย 2,310.35 บาท/ไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ย 2.92 ตัน/ไร่ ราคาขายเฉลี่ย 1,164.50 บาท/ตัน รายได้รวมเฉลี่ย 3,412.00 บาท/ไร่ รายได้สุทธิ (กำไร) เฉลี่ย 1,192.14 บาท/ไร่ ผลผลิตคุ้มทุนเฉลี่ย 1.98 ตัน/ไร่ และราคาคุ้มทุนเฉลี่ย 788.28 บาท/ตัน และพบสัดส่วนของต้นทุนการผลิตว่า การเตรียมดินมีค่าใช้จ่ายต่อไร่เฉลี่ยร้อยละ 30.99 ค่าท่อนพันธุ์และค่าแรงปลูกร้อยละ 8.42 ค่าปุ๋ยร้อยละ 18.00 ค่ากำจัดวัชพืช 9.65 ค่าเก็บเกี่ยวและค่าขนส่งร้อยละ 32.92 ส่วนที่ภาคตะวันออก เฉลี่ยจาก 3 จังหวัด (ชลบุรี ระยอง และสระแก้ว 26 ราย) พบว่า ต้นทุนการผลิต มันสำปะหลังเท่ากับ 4,142.22 บาท/ไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ย 6.00 ตัน/ไร่ ราคาขายเฉลี่ย 1,189.92 บาท/ตัน รายได้รวมเฉลี่ย 7,178.39 บาท/ไร่ รายได้สุทธิ (กำไร) เฉลี่ย 3,437.00บาท/ไร่ ผลผลิตคุ้มทุนเฉลี่ย 3.39 ตัน/ไร่ และราคาคุ้มทุนเฉลี่ย 698.79 บาท/ตัน สัดส่วนของต้นทุนการผลิตพบว่า การเตรียมดินมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยร้อยละ 20 ค่าปุ๋ยร้อยละ 15 ค่ากำจัดวัชพืชร้อยละ 9 ค่าท่อนพันธุ์และค่าแรงปลูกร้อยละ 7 ค่าเก็บเกี่ยวร้อยละและค่าขนส่งร้อยละ 49