ประวัติความเป็นมา
จังหวัดเลยตั้งอยู่ในพื้นที่ที่มีอากาศหนาวเย็นและระดับความสูงเหมาะสมต่อการเกษตรบนที่สูง ดังนั้นกรมวิชาการเกษตรจึงได้มอบหมายให้นายดำเกิง ชารีจันทร์ หัวหน้าสำนักงานเกษตรที่สูงในขณะนั้น ทำการวางแผนก่อตั้งสถานีฯ ที่อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย และพบว่าบริเวณป่าเสื่อมโทรมของยอดภูผาแดง ม.6 ต.ปลาบ่า อ.ภูเรือ มีความเหมาะสมต่อการเกษตรบนที่สูง เนื่องจากสามารถขยายพื้นที่ของสถานีฯ ได้ 3,600 ไร่ และมีแหล่งน้ำพอเพียงสำหรับการบุกเบิกก่อตั้งสถานีฯ
13 มิถุนายน 2529 นายวิฑูรย์ รัตนา หัวหน้าสถานีทดลองเกษตรที่สูงแม่จอนหลวง จ.เชียงใหม่ ได้เริ่มบุกเบิกพื้นที่เพื่อจัดตั้งเป็นสถานีทดลองเกษตรที่สูงภูเรือ
ปี 2532 ได้จัดตั้งเป็นสถานีทดลองเกษตรที่สูงภูเรือ โดยได้ดำเนินงานวิจัยพืชสวน งานผลิตพันธุ์พืช งานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชสวน และงานโครงการพัฒนาเพื่อความมั่นคงพื้นที่ภูขัด ภูเมี่ยง ภูสอยดาว กองทัพภาคที่ 2
ปี 2538 ได้ย้ายที่ทำการเดิมซึ่งมีสภาพทรุดโทรมมาก่อสร้างเป็นอาคารถาวร โดยมีพิธีเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อวันเสาร์ที่ 14 มกราคม 2538
วันที่ 2 ธันวาคม 2545 สถาบันวิจัยพืชสวนร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ได้ดำเนินการเป็น ศูนย์ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ด้านการเกษตรขึ้นเป็นแห่งแรกของกรมวิชาการเกษตร
ปี 2546 ได้เปลี่ยนชื่อตามการปรับโครงสร้างระบบราชการใหม่เป็น ศูนย์บริการวิชาการด้านพืชและปัจจัยการผลิตเลย 2 จังหวัดเลย
วันที่ 26 ธันวาคม 2554 ได้ปรับปรุงหน่วยงานและระบบงานภายในกรมวิชาการเกษตร เดิมศูนย์บริการวิชาการด้านพืชและปัจจัยการผลิตหนองคาย (ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรที่สูงเลย) ปรับเป็นศูนย์วิจัยพืชสวนเลย สังกัด สถาบันวิจัยพืชสวน เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2554
สภาพพื้นที่และลักษณะทั่วไป
สถานที่ตั้ง
ศูนย์วิจัยพืชสวนเลย ตั้งอยู่ในพื้นที่หมู่บ้านหินสอ (หมู่ที่ 6) ตำบลปลาบ่า อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย
– ห่างจากอำเภอภูเรือ 24 กิโลเมตร
– ห่างจากอำเภอด่านซ้าย 42 กิโลเมตร
– ห่างจากกรุงเทพมหานคร 487 กิโลเมตร
(เส้นทางจากกรุงเทพฯ ->เพชรบูรณ์-> ด่านซ้าย-> ศูนย์ฯ)
อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ ติดต่อพื้นที่ป่าภูเปือย ภูขี้เถ้า ภูเรือ
ทิศใต้ ติดต่อหมู่บ้านหินสอ
ทิศตะวันออก ติดต่อเขตอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง
ทิศตะวันตก ติดต่อพื้นที่ภูแปก
