กรอบความร่วมมือไทย-สวีเดน ภายใต้ Joint Plan of Action between the Governments of the Kingdoms of Thailand and Sweden โดยของบประมาณจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์

กรอบความร่วมมือนี้ดำเนินการ 2 โครงการ ได้แก่

โครงการจัดการระบบข้อมูลเชื้อพันธุกรรมพืชในธนาคารเชื้อพันธุ์พืชสำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพกรมวิชาการเกษตร ปี 2558

โดยสำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (สป.กษ) ได้จัดสรรงบประมาณโครงการความร่วมมือระหว่างประเทศ ปี 2558 แผนงานส่งเสริมประสิทธภาพการผลิตการเกษตรด้านต่างประเทศได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนโครงการจัดการระบบข้อมูลเชื้อพันธุกรรมพืชในธนาคารเชื้อพันธุ์พืช รวมเป็น 400,000 บาท มีการแลกเปลี่ยนนักวิจัยระหว่างไทย-สวีเดน โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องคือ NordGen หรือ Nordic Genetic Resource Center เป็นองค์กรที่ดำเนินการเกี่ยวกับพันธุกรรมพืชและสัตว์ที่สำคัญของกลุ่มประเทศนอร์ดิก (Nordic Countries) ซึ่งประกอบด้วย สวีเดน นอร์เวย์ ฟินแลนด์ เดนมาร์ก และไอซ์แลนด์ โดยเฉพาะพันธุกรรมพืช มีการอนุรักษ์เชื้อพันธุกรรมพืช ณ ปัจจุบันมากกว่า 968,557 ตัวอย่าง แบ่งออกเป็นการเก็บรักษาในรูปแบบ Active Collection (-18^๐C) การเก็บรักษาในรูปแบบ Base Collection (-18^๐C) และการเก็บรักษา ณ Svalbard Global Seed Vault (-18^๐C) และหน่วยงานของไทยที่เกี่ยวข้อง คือ ธนาคารเชื้อพันธุ์ กรมวิชาการเกษตร สังกัดกลุ่มวิจัยพัฒนาธนาคารเชื้อพันธุ์พืชและจุลินทรีย์ สำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ การดำเนินการแบ่งเป็น 2 ระยะ

ระยะที่ 1 เชิญผู้เชี่ยวชาญจำนวน 2 ท่านได้แก่ Prof. Dr.Roland Von Bothmer ที่ปรึกษาของ Svalbard World Seed Vault และ Mr.Jonas Nordling ผู้จัดการด้านฐานข้อมูลมาดูงานที่ธนาคารเชื้อพันธุ์พืช และร่วมบรรยายในหัวข้อระบบการจัดการฐานข้อทูลทรัพยากรพันธุกรรมพืชของ NordGen ในบริบทนานาชาติ ในการสัมมนาเรื่อง การจัดการฐานข้อมูลเชื้อพันธุกรรมพืชในธนาคารเชื้อพันธุ์พืช อย่างไรให้มีประสิทธิภาพ เพื่อการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ระหว่างวันที่ 19-20 มกราคม 2558 ณ สำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยี อาคารทรัพยากรพันธุกรรมพืชสิรินธร จ.ปทุมธานี และเดินไปทัศนศึกษาดูงานด้านฐานข้อมูลและงานด้านอนุรักษ์พันธุกรรมพืชตามหน่วยงานต่างๆ เป็นหน่วยงานในสังกัดกรมวิชาการเกษตร โครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา NECTEC AVRDC เป็นต้น ในช่วงระหว่างวันที่ 18-25 มกราคม 2558 ณ จ.นครปฐม สมุทรสาคร ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ปทุมธานี และ กทม.

ระยะที่ 2 แลกเปลี่ยนนักวิจัยไทยไปศึกษาดูงาน ณ NordGen ราชอาณาจักรสวีเดน ในเดือน สิงหาคม 2558 โดยผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยพัฒนาธนาคารเชื้อพันธุ์พืช (นางกัญญาภรณ์ พิพิธแสงจันทร์) เข้าร่วมบรรยายในหัวข้อ Current Status of Plant Genetic Resources Conservation of Thailand : The Role of DOA Genebank พร้อมนักวิจัยอีก 2 ท่าน ได้แก่ นางสาวอัสนี ส่งเสริม และนางสาวพัชร ปิริยะวินิตร

2. โครงการการจัดการธนาคารเชื้อพันธุกรรมพืช เพื่อการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน สำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ กรมวิชาการเกษตร ปี 2559

– ระยะที่ 1 เชิญผู้เชี่ยวชาญจากประเทศสวีเดนจำนวน 2 ท่าน ได้แก่ Dr. Árni Bragason ผู้อำนวยการ NordGen และ Mr. Kjell-Åke Lundblad ผู้จัดการด้านเทคโนโลยีข้อมูลข่าวสาร NordGen มาบรรยายเกี่ยวกับการจัดการธนาคารเชื้อพันธุ์พืช ณ สำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยี อาคารทรัพยากรพันธุกรรมพืชสิรินธร จ.ปทุมธานี และเดินไปทัศนศึกษาดูงานด้านฐานข้อมูลและงานด้านอนุรักษ์พันธุกรรมพืชตามหน่วยงานต่างๆ เป็นหน่วยงานในสังกัดกรมวิชาการเกษตร ในเดือน โครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา NECTEC เป็นต้น ในช่วงระหว่างวันที่ 14-19 มีนาคม 2559

– แลกเปลี่ยนนักวิจัยไทยไปศึกษาดูงาน ณ NordGen ราชอาณาจักรสวีเดน ในเดือน พฤษภาคม 2559 โดยผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยพัฒนาธนาคารเชื้อพันธุ์พืช (นางกัญญาภรณ์ พิพิธแสงจันทร์) เข้าร่วมบรรยายในหัวข้อ Genebank Management and Use of Genebank Work in Thailand พร้อมนักวิจัยอีก 1 ท่าน ได้แก่ นางสาวเสาวณี เดชะคำภู และไปดูงาน Svalbard Global Seed Vault ที่ประเทศนอร์เวย์

สืบเนื่องจากความร่วมมือไทย-สวีเดน ได้มีการเชื่อมความสัมพันธ์ ระหว่างกรมวิชาการเกษตร ประเทศไทย และ Svalbard Global Seed Vault (SGSV) ประเทศนอร์เวย์ นำโดย อธิบดี (ดร.สุวิทย์ ชัยเกียรติยศ) และ คณะ ได้แก่ นายดนัย นาคประเสริฐ ผู้อำนวยการสำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ, นางกัญญาภรณ์ พิพิธแสงจันทร์ ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยพัฒนาธนาคารเชื้อพันธุ์พีชและจุลินทรีย์ และ นางจินตวี ไทยงาม ผู้อำนวยการกลุ่มเกษตรต่างประเทศ เข้าร่วมงาน the 10-year anniversary celebration of SGSV และปรึกษาหารือเกี่ยวกับข้อตกลงการฝากเมล็ดพันธุ์ที่ SGSV ในช่วงระหว่างวันที่ 26-27 กุมภาพันธ์ 2561

ทั้งนี้ได้มีการประสานเพื่อฝากเก็บเมล็ดพันธุกรรมพืชในสภาพ Black-box ที่ Svalbard Global Seed Vault (SGSV) ประเทศนอร์เวย์ เพื่อเป็นเชื้อพันธุ์สำรองของธนาคารเชื้อพันธุ์พืช โดยเฉพาะพันธุ์พืชที่รับรองว่าเป็นพันธุ์รับรองและพันธุ์แนะนำของกรมวิชาการเกษตร จำนวน 12 ชนิด 32 ตัวอย่างพันธุ์ โดยดำเนินการส่งเมล็ดฝากเมล็ดระหว่างวันที่ 6-12 สิงหาคม 2561 ณ ประเทศนอร์เวย์

สืบเนื่องจาก กรมวิชาการเกษตร โดยสำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ ได้ดำเนินการภายใต้ความร่วมมือ ไทย-สวีเดน และประสานงานด้านการอนุรักษ์กับ National Plant Genetics Resources Center ; NordGen ซึ่งเป็นหน่วยงานรับผิดชอบ 5 ประเทศ ได้แก่ สวีเดน, นอร์เวย์, ฟินแลนด์, ไอซ์แลนด์, และเดนมาร์ค รวมถึงธนาคารเชื้อพันธุ์พืชสวาลบาร์ด (Svalbard Global Seed Vault} SGSV) ราชอาณาจักรนอร์เวย์ด้วย และมีแผนการเชิญผู้บริหารและผู้เชี่ยวชาญจาก NordGen จำนวน 3 ท่านได้แก่

1. Ms. Lise Lykke Steffensen, Executive Director of NordGen

2. Mr. Àsmund Asdal, Coordinator, Svabard Global Seed Vault, NordGen

3. Ms. Jette Nydam Hansen, Genetic Resources Office, NordGen

เพื่อมาเยี่ยมชม และให้คำแนะนำเกี่ยวกับงานด้านการจัดการเชื้อพันธุ์พืช และการอนุรักษ์เชื้อพันธุกรรมพืชระหว่างวันที่ 4-10 พฤศจิกายน 2561