ถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 3 หรือถั่วฝักยาวสายพันธุ์ (พิจิตร 2 × YB 15) -1-32-138-25-21 เป็นถั่วฝักยาวสำหรับบริโภคภายในประเทศ และส่งออกไปต่างประเทศ คัดได้จากการผสมข้ามระหว่างถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 2 ซึ่งเป็นพันธุ์แนะนำของกรมวิชาการเกษตร มีลักษณะเด่นคือ ผลผลิตและขนาดฝักสม่ำเสมอ ผิวฝักเรียบ ปลายฝักมน มีอายุการวางตลาดนาน และปรับตัวได้ดีในสภาพแวดล้อมของประเทศไทยกับพันธุ์ YB 15 เป็นพันธุ์จากจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งนำมาปลูกในแปลงรวบรวมและศึกษาพันธุ์ถั่วฝักยาวที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตรในปี 2540 พบว่า พันธุ์ YB 15 มีลักษณะเด่นคือ ฝักสดสีเขียว เนื้อหนา และผิวฝักย่น ถั่วฝักยาวสายพันธุ์ (พิจิตร 2 × YB 15) -1-32-138-25-21 คัดได้จากการผสมข้ามระหว่างถั่วฝักยาวพันธุ์พิจิตร 2 กับพันธุ์ YB 15 โดยมีการวิจัยในปี 2545–2547 ปี 2550 และปี 2553 กล่าวคือ ปี 2545–2547 ปี 2550 ผสมพันธุ์และคัดเลือกสายพันธุ์ ณ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร และปี 2553 ปลูกทดสอบสายพันธุ์ร่วมกับพันธุ์พิจิตร 2 ในศูนย์ 2 แหล่งได้แก่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรอุตรดิตถ์ ในแปลงเกษตรกร 2 แหล่ง ได้แก่ แปลงเกษตรกร อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร และแปลงเกษตรกร อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์

ลักษณะวิสัยการเจริญเติบโตแบบขึ้นค้าง รูปใบหอกแกมรูปไข่ ใบสีเขียว กว้าง 9.1 ซม. ยาว 15.5 ซม. ไม่มีขนบนใบด้านหลังใบและด้านท้องใบ ก้านใบสีเขียว ดอกสีม่วง ฝักสดสีเขียว รูปร่างปลายฝักมน ฝักขนาดความยาว 45.3 ซม. ความกว้าง 0.98 ซม. น้ำหนักฝัก 21.3 กรัม ฝักตรง ฝักหน้า 3.02 มม.ผิวฝักย่น ลักษณะฝักแห้งติดเมล็ด เมล็ดรูปไต เปลือกหุ้มเมล็ดเรียบ เมล็ดสีน้ำตาล มีลายบนเปลือกเมล็ด ขั้วเมล็ดสีขาวหรือครีม จำนวน 16 เมล็ดต่อฝัก อายุออกดอก 50 % หลังปลูก 34 วัน อายุเก็บเกี่ยวฝักสดหลังปลูก 43 วัน ความยาวลำต้นหลัก 413 ซม.

1.มีความหนาเนื้อฝักมากกว่าพันธุ์พิจิตร 2 ร้อยละ 25.8 2.อายุเก็บเกี่ยวสั้นกว่าพันธุ์พิจิตร 2 3 วัน 3.ผลผลิต 3,861 กิโลกรัม/ไร่ มากกว่าพันธุ์พิจิตร 2 ร้อยละ 6.3

เขตภาคเหนือตอนล่าง จ.พิจิตร และ จ.อุตรดิตถ์

-