ข้อมูลพันธุ์พืชรับรอง พันธุ์พืชแนะนำ และสิ่งประดิษฐฺ์
ชื่อพืช
ข้าวเจ้า
พันธุ์
บางแตน
วันที่รับรอง
19 มกราคม 2547
ประเภทการรับรอง
พันธุ์แนะนำ
ประวัติ
ข้าวสายพันธุ์ CNT 89020-9-2-2-3 ได้จากการผสมพันธุ์แบบ 3 ทาง ระหว่างข้าวพันธุ์ผสมชั่วที่ 1 ของพันธุ์ข้าวสุพรรณบุรี 60 ของประเทศไทย และ IR60 จากสถาบันวิจัยข้าวนานาชาติ ประเทศฟิลิปปินส์กับพันธุ์ข้าว IR64 จากสถาบันเดียวกัน ที่สถานีทดลองข้าวชัยนาทในฤดูนาปี 2532 เป็นคู่ผสมที่ 20 (CNT89020) ปลูกและเก็บเกี่ยวข้าวพันธุ์ผสมชั่วที่ 1 แล้วปลูกคัดเลือกข้าวพันธุ์ผสมชั่วที่ 2 ถึงชั่วที่ 6 แบบสืบตระกูล ปลูกศึกษาพันธุ์ขั้นต้น ขั้นสูงและเปรียบเทียบผลผลิตภายในสถานีทดลองข้าวชัยนาทตั้งแต่ปี 2533-2540 ในปี 2540-2542 นำเข้าปลูกเปรียบเทียบผลผลิตระหว่างสถานีทดลองข้าวชัยนาท สถานีทดลองข้าวลพบุรี และศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก ปี 2543-2545 ปลูกเปรียบเทียบผลผลิตในนาเกษตรกรที่จังหวัดชัยนาท สิงห์บุรี และพิษณุโลก ในปี 2543 สถาบันวิจัยข้าวได้จัดทำแปลงทดสอบเสถียรภาพในการให้ผลผลิตของข้าวสายพันธุ์ดีเด่นไม่ไวต่อช่วงแสงทั่วประเทศ เพื่อพัฒนาพันธุ์ข้าวให้ถึงมือเกษตรกรในพื้นที่เป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ ศูนย์วิจัยข้าวปราจีนบุรีจึงได้นำไปปลูกทดสอบและพัฒนาในนาเกษตรกรอำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี ในฤดูนาปรัง 2543 – นาปี 2544 ในฤดูนาปรังปี 2544 และในปี 2545 ปลูกทดสอบและพัฒนาในนาเกษตรกร จังหวัดปราจีนบุรี และฉะเชิงเทรา ในปี 2546 ปลูกทดสอบและขยายผลในนาเกษตรกร จังหวัดปราจีนบุรี และฉะเชิงเทรา
ลักษณะประจำพันธุ์
ข้าวพันธุ์บางแตนมีสายพันธุ์ CNT89020-9-2-2-3 เป็นข้าวเจ้าไม่ไวต่อช่วงแสงมีทรงกอตั้งตรงสีเขียว มีขนที่ใบและเปลือกเมล็ด ขนาดของเมล็ดข้าวเปลือก เฉลี่ย (กว้างxยาวxหนา) 10.11x2.67x2.17 มิลลิเมตร ข้าวกล้องสีข้าวขนาด (กว้างxยาวxหนา) 7.57x2.28x1.86 มิลลิเมตร รวงระแง้ถี่ปานกลาง คอรวงขาว ใบแก่ช้าไม่ล้ม มีความสูงตั้งแต่ระดับดินถึงปลายรวง 100-110 เซนติเมตร อายุการเก็บเกี่ยว 90-95 วัน (เริ่มปลูกพฤศจิกายน-มีนาคม) 110-115 วัน (เริ่มปลูกพฤษภาคม-สิงหาคม) ให้ผลผลิตเฉลี่ยในนาปี 705 กิโลกรัมต่อไร่ นาปรัง 827 กิโลกรัมต่อไร่ ในนาหว่านน้ำตมจำนวนรวงต่อตารางเมตรเฉลี่ย 350 ± 38 รวง ในนาปักดำมีจำนวนรวงต่อตารางเมตร 205 ± 25 รวง มีปริมาณอมิโลส 26.24 เปอร์เซ็นต์ ความคงตัวของแป้งสด 65 มิลลิเมตร อัตราการยึดตัวของข้าวสุก 1.6 เท่า ไม่หอม
ลักษณะเด่น
อายุการเก็บเกี่ยว 90-95 วัน ปลูกในช่วงเดือนพฤศจิกายน – มีนาคม และ 110-115 วัน ปลูกในช่วงเดือนพฤษภาคม – สิงหาคม ผลผลิตสูงในสภาพการปลูกข้าวก่อนน้ำท่วมและหลังน้ำลด ในเขตจังหวัดปราจีนบุรี และฉะเชิงเทราผลผลิตฤดูนาปี 705 กิโลกรัมต่อไร่ ฤดูนาปรัง 827 กิโลกรัมต่อไร่ ต้านทานต่อโรคไหม้ เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และเพลี้ยจักจั่นสีเขียวที่จังหวัดปราจีนบุรี
พื้นที่แนะนำ
1.) นาน้ำฝนโดยเฉพาะพื้นที่นาน้ำลึกในภาคตะวันออกที่มีการชลประทานสนับสนุนการปลูกข้าวหลังน้ำลด (นาปี-นาปรัง) 2.) นาน้ำลึกในจังหวัดปราจีนบุรีที่ปรับระบบการปลูกข้าวเป็นนาปรัง-นาปรัง (ก่อนน้ำท่วม-หลังน้ำลด) เว้นพื้นที่นาว่างเปล่าในช่วงน้ำท่วมสูงสุดเพื่อเลี่ยงความเสียหาย
ข้อควรระวัง